257
Voor de aanname van de standaardafwijking van de geodimeter
en de tellurometer is gebruik gemaakt van de ervaringen bij het
Laboratorium voor Geodesie. De standaardafwijking van de Wild
T3 en de Wild T2 is bepaald uit een groot aantal metingen ver
richt bij de Rijksdriehoeksmeting resp. bij de Topografische dienst.
Conclusies. Uit de grafische voorstellingen van de standaard
afwijkingen kan men de volgende conclusies trekken.
Van de twee soorten trilateratiekettingen (fig. 1) zal men ver
moedelijk meestal aan TL\ de voorkeur geven. Hoewel de meting
van TL2 eenvoudiger kan zijn, staat daar tegenover dat de con
structie van TL\ in belangrijke mate steviger is.
Bij alle methoden spelen de lengteoverdracht en de richtings
overdracht een belangrijke rol. De lengteoverdracht beïnvloedt de
standaardafwijking van Pn in de ^-richting, de richtingsoverdracht
doet dit in de y-richting.
Daar bij de veelhoek en de trilateratieketting de lengten gemeten
worden, is de mx veel kleiner dan bij de triangulatieketting, omdat
de lengte hier door driehoeksmeting wordt overgedragen (fig. 3, 4).
De grafische voorstelling van de richtingsoverdracht (ma) vindt
men in fig. 5. Hieruit blijkt dat de toepassing van een Wild T2
bij een veelhoek of triangulatieketting betere resultaten oplevert
dan een tellurometer bij een trilateratieketting; de toepassing van
een Wild T3 is beter dan die van een geodimeter. De my van TL\
(in fig. 6) gemeten met een geodimeter ligt tussen die van de twee
veelhoeken die met een Wild T2 resp. Wild T3 zijn gemeten.
Men kan de veelhoek beschouwen als de eenvoudigste en nauw
keurigste methode. In bepaalde gevallen kan echter de toepassing
van een triangulatieketting of trilateratieketting voordelen boven
een veelhoek hebben. Men verkrijgt meer punten en heeft maar
één soort meting uit te voeren. De toepassing van een tellurometer
kan efficiënter zijn, omdat de radiogolven niet gestoord worden
door atmosferische omstandigheden. Een goed voorbeeld hiervan
is de op Groenland gemeten trilateratieketting (10 x 10 km,
Lengteoverdracht bij driehoekskettinqen
cm
60
50
40
30
20
10
20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 km
Fig. 3
Wild 13
Wild T2
'n
