49
sterk uiteenlopende snelheden van verschillende vliegtuigen. De
bij de luchtvaart aanwezige mogelijkheid van separatie in hoogte
kan slechts ten dele en in snel toenemend onvoldoende mate aan
deze moeilijkheden tegemoet komen.
Bovendien zijn grote gebieden om militaire redenen geheel of op
bepaalde vlieghoogten voor de civiele luchtvaart gesloten; op één
van de opgehangen kaarten zijn die gebieden in rood aangegeven.
Om bovengenoemde redenen wordt het luchtverkeer geregeld
in de op luchtvaartkaarten aangegeven luchtwegen.
Gezien de in de luchtvaart zelden aanwezige mogelijkheid tot
visuele oriëntering t.o.v. die gekaarteerde luchtwegen, is een inten
sief en veilig luchtverkeer dan ook uitsluitend mogelijk op basis
van radioplaatsbepaling.
De kaarten tonen aan dat in belangrijke gebieden geen ruimte
meer is voor verdere uitbreiding van de luchtwegen en het snel
toenemende verkeer kan dan ook alleen afgewikkeld worden als
de capaciteit van de bestaande routes verhoogd wordt door ver
kleining van de separaties. Dit is in eerste aanleg een probleem
van zowel verbetering van de radioplaatsbepaling als van het op
enkele centrale punten van luchtverkeersregeling beschikbaar
zijn van de posities van alle aan het verkeer in een ruim gebied
deelnemende vliegtuigen, terwijl ook radioverbinding tussen de
verkeerscentra en de vliegtuigen gewaarborgd moet zijn.
Radiosystemen die dit alles mogelijk maken zijn thans in een
vergevorderd stadium van ontwikkeling en beproeving. Zij zullen
er toe leiden dat dc plaatsbepaling en navigatie van vliegtuigen
geheel geautomatiseerd zullen worden en de taak zullen uitmaken
van de op vliegvelden gestationeerde verkeersleiders.
Zonder op details in te gaan, zal het wel duidelijk zijn dat voor
de scheepvaart aanzienlijk minder stringente eisen gesteld worden.
Het bovenstaande is een zeer onvolledige samenvatting van de
problemen, eisen en wensen, doch is wellicht voldoende om aan te
tonen dat de industrie zich in de eerste plaats concentreert op
elektronische systemen ten dienste van de luchtvaart; deze over
wegingen gelden zowel voor de civiele als de militaire luchtvaart.
Wel wordt voor zover mogelijk getracht de systemen zodanig
- te onl wei pen dat zij tevens voor scheepvaartgebruik geschikt zijn.
De categorie van gebruikers ten behoeve van kaartering is naar
verhouding zó klein, dat het over het algemeen commercieel slechts
attractief is dit soort systemen te vervaardigen als precisie-uit-
voeringen van navigatie-systemen. De productie en mogelijkheden
van precisie-systemen moeten dan ook bezien worden tegen de
achtergrond van wat op het gebied van de navigatie bestaat en
ontwikkeld wordt.
3. Fysische mogelijkheden en beperkingen van het gebruik van
radiogolven voor plaatsbepaling
Radioplaatsbepaling vereist kennis van de tussen de zender(s)
