en dat de gestelde eisen in wezen slechts betrekking hebben op
hoge „repeatability" van de plaatsbepaling. Het is duidelijk dat
in dergelijke gevallen systematische fouten, vooropgesteld dat zij
niet noemenswaardig met de tijd veranderen, een veel minder
belangrijke rol spelen. Van alle precisie-systemen kan wel gezegd
worden dat de nauwkeurigheid van de repeatability onder voldoend
gunstige omstandigheden van ongeveer dezelfde orde is als die
welke op grond van instrumentele fouten bereikbaar is.
Met betrekking tot de uiteindelijke nauwkeurigheid is nog een
belangrijk punt, dat de fouten in iedere afzonderlijke radio-plaats
bepaling in belangrijke mate onafhankelijk zijn van die in vorige en
volgende. De ioutenvoortplanting heeft hier dan ook een veel
geringere invloed dan in de geodesie en dit maakt dat voor bijna
alle toepassingen grotere fouten toelaatbaar zijn dan op grond van
normale geodetische overwegingen acceptabel zouden zijn.
De bovenstaande gegevens over bereikbare nauwkeurigheden
zullen in geodetische en kadastrale oren nog al onrustbarend klinken
en het is inderdaad zó, dat radio-^aafcbepalingssystemen voor de
voor een dergelijk doel te stellen eisen geen mogelijkheden bieden.
Voor zeer vele soorten van kaarteringswerk kunnen echter
mede in verband met de kaartschaal aanzienlijk lagere eisen
gesteld worden en bieden deze systemen zeer grote en welkome
mogelijkheden. Zoals reeds enige malen is opgemerkt, kan een
goed inzicht in de materie en vooral in de fysische beperkingen de
totale fouten binnen de voor het gestelde doel te stellen grenzen
houden.
io. Hydrografische toepassingen
De meeste van de in de tabellen genoemde systemen voor plaats
bepaling leveren zo grote mogelijkheden, dat zij in vele landen
uitgebreide toepassing vinden voor hydrografische kaartering,
welke daardoor met sommige van die systemen mogelijk wordt tot
op meerdere honderden kilometers zeewaarts. Voor nog grotere
afstanden dient men zich voorlopig te behelpen met navigatie
systemen en astronomische plaatsbepaling.
In een geleidelijk afnemend aantal-gevallen sdhijnt dc keuze van
heb systeem nog in belangrijke mate bepaald te worden door voor
keur voor eigen nationaal fabrikaat.
Persoonlijk heb ik de meest uitgebreide ervaring met de ver
schillende systemen in de Deccagroep, doch van de meeste andere
heb ik mij een gefundeerd oordeel kunnen vormen op grond van
bijgewoonde proeven en demonstraties.
Het aantal toepassingen is zó groot, dat ik mij in deze voordracht
zal beperken tot de voornaamste waarbij ik rechtstreeks of zijdelings
bij de uitvoering of voorbereiding betrokken ben geweest:
1946 Noordzee; Decca Navigator; uitgebreide proeven;
kaartering op kleine schaal.
6i
