io6
men geen atlassen van stereofotoparen Voor een tochtje met de
auto zouden deze minder geschikt zijn, maar voor vele geografische
beschouwingen zouden ze een boeiend hulpmiddel kunnen zijn.
Men behoeft evenwel niet zover te gaan, ook een fotomozaiek,
een aan elkaar aangesloten verzameling ontschrankte of bijna ont-
schrankte luchtfoto's, kan dienst doen als kaart. Wil men voor een
bepaald doel een echte kaart, in een fotografische vergroting of
verkleining op gewenste schaal kan men in inkt zetten of graveren
wat men wil. Het overtollige is wel weg te bleken.
Met het uitspreken van het woord graveren wend ik me tot die
andere techniek die een belangrijke en een zeer belangrijke rol
speelt bij het tot stand komen van de kaart. Dat is, als deze een
maal getekend is, moet ze worden gereproduceerd. Ik heb wel eens
de indruk dat de cartografie op dit ogenblik zich vooral op dit ge
bied beweegt en dat men denkt dat deze bezigheid de eigenlijke
cartografie is.
Het boek van Heinz Bosse, Kartentechniek, bevattende een schat
van informaties voor de handwerksman, dus voor de cartograaf én
voor de reproduktietechnicus, beleefde sinds 1950 drie drukken.
Een wetenschappelijk werk als Die Kartenwissenschaft van Max
Eckert werd sinds 1925 niet meer herdrukt. De praktische carto
grafie is wel de sterkste stimulans geweest tot het zich in inter
nationaal verband organiseren van de cartografen.
Dr. Koeman, aan wie ik deze gedachten ontleen, zegt ook nog:
„dat het zwaartepunt in de cartografie niet, zoals in de tijd van
Max Eckert, in de theoretische behandeling der stof ligt, maar in
de praktische toepassing." De wijze waarop ik dit naar voren breng
kan misschien bij u de indruk wekken, dat deze gang van zaken
door mij toch maar als een achteruitgang wordt gezien.
Vroeger de geodesie en de daaruit voortgekomen en daarmee
toch zeer verwante behoefte om niet slechts het abstracte stramien
maar ook de reële figuratie af te beelden: de cartografie.
Nu vooral aandacht voor het vermenigvuldigen van dit beeld.
Maar dat wil zeggen, dat wat vroeger de kostbare eigendom van
enkelen was, nu de velen toebehoort en hen de wereld leert kennen
en hen in staat stelt mede te helpen aan het cultiveren en bewoon
baarder maken van deze aardbol.
De geodeet heeft dan ook een grote bewondering voor het werk
van deze praktische cartografen en toch niet alleen om de bijdrage
die zij met hun arbeid leveren aan de welvaart van de mensheid,
maar ook om hun werk als zodanig. Over dat werk, het graveren op
koper, op steen, op plastic, het beschrijven, het beletteren, het
fotograferen, het drukken, vaak in vele kleuren, weet u alles en ik
alleen maar iets, ik zal er dus niets over zeggen.
Of de geodeet nu een duidelijke kijk op de cartograaf heeft
gekregen De oorspronkelijk nauwe verbondenheid die tussen
geodesie en cartografie bestond, waardoor ik moest spreken over
de zelfbeschouwing van de geodeet-cartograaf, heeft zich ontwik-
