Prof. dr. ir. W. SCHERMERHORN, Delft:
Voorbeelden van de wisselwerking
tussen de ontwikkeling van de maatschappij en die van
wetenschap en onderwijs
Wie zijn bestaan grotendeels heeft gewijd aan de technische, dat
wil dus zeggen op toepassing gerichte wetenschap, zal min of meer
vanzelfsprekend ook een sterke aandacht hebben voor de ont
wikkeling van het brede maatschappelijk gebeuren, tegen welks
achtergrond zijn denken en zijn arbeidsleven zich heeft voltrokken.
Menige keer heb ik in Certificate Celebrations onze studenten ge
zegd, ervan overtuigd te zijn, dat fotogrammetrie, d.w.z. ons tech
nisch wetenschappelijk werk belangrijk is, maar dat er andere
dingen in het menselijk leven en ook in het maatschappelijk leven
zijn, die daar ver boven uitgaan. Geen wonder, dat ik in een uur
als dit, waarin ik aan het eind van mijn officiële functies gekomen
ben en afscheid neem van een loopbaan die mij veel geschonken
heeft, vanzelf nog eens extra aandacht wil geven aan deze wissel
werking tussen de ontwikkeling van de maatschappij en die van
wetenschap en onderwijs.
Ik ben mij ervan bewust, hier met een uiterst complex vraagstuk
te doen te hebben, zelfs indien ik dit beperk tot het betrekkelijk
smalle gebied waarin ik technisch beb gewerkt. Men kan zich af
vragen of de ontwikkeling van de maatschappij door de wetenschap
wordt bepaald. Als ik daarbij het woord „maatschappij" gebruik,
moet ik mij realiseren, dat het speciaal gaat om de kleine sector van
het allesomvattende maatschappelijk leven, waarin geodesie en
fotogrammetrie functioneren. Is het zo, dat figuren als Tienstra
de maatschappelijke en sociale ontwikkeling in de landmeetkundige
wereld mogelijk hebben gemaakt, of moet men erkennen, dat al
gemene tendenties in de sociale ontwikkeling hiervoor méér aan
sprakelijk moeten worden gesteld dan individuele activiteit Dit
voorbeeld betreft een vraag van vrij onschuldige aard. Anders
komt het echter te liggen wanneer men zich afvraagt hoe het zit
met de verhouding tussen de kernfysici, die de atoombom schiepen
en Truman, die de verantwoordelijkheid nam voor het gebruik ervan
voor het bombarderen van Nagasaki, daarmee een maatschappe
lijke ontwikkeling in gang zettend, waar de mensheid ook vandaag
nog geen raad mee weet. Hier werden wetenschap en maatschappij
Voordracht gehouden op 17 december 1964 naar aanleiding van de
overdracht van de leiding van het International
Training Centre for Aerial Survey (I.T.C.) op 31 december 1964 aan
Prof. ir. A. J. van der Weele.
