179
Gelukkig is de moeilijkheid minder ernstig dan zij op het eerste
gezicht lijktvolgens de spreker verdwijnt 90% van de resultaten,
o.a. door fouten in de ingevoerde gegevens, in de prullenmand.
Hiermee is meteen een belangrijk facet dat bij het gebruik van
een computer een rol speelt, aangeroerd, nl. de invoer van de ge
gevens. Wil men een bepaald probleem met een rekenautomaat
oplossen, dan moet na analyse van het vraagstuk dit eerst worden
geprogrammeerd. Om het programmeren te vereenvoudigen zijn
speciale „talen" ontwikkeld zoals Fortran en Algol. Hoewel in
principe simpel, is het maken van een programma in de praktijk
meestal een ingewikkelde zaak, die nogal wat tijd vergt. Naast deze
instructies moeten dan nog de nodige getallen worden ingevoerd
ten behoeve van de eigenlijke berekening. In deze invoergegevens
komen, doordat ze althans gedeeltelijk door menselijke tussenkomst
zijn vervaardigd, bijna onvermijdelijk fouten voor. De rekenauto
maat levert in zo'n geval meestal wel resultaten; weer een bijdrage
tot de bovengenoemde 90%. De conclusie is dan ook: veel zorg
besteden aan de in te voeren gegevens.
Ondanks enkele nadelen, zal iedereen het eens zijn met de slot
opmerking van Prof. Van der Poel, dat de rekenautomaat een
weliswaar dom, maar zeer belangrijk hulpmiddel voor de statisticus
is.
De titel van de volgende voordracht, gehouden door Drs. B. G.
Wiggers, was „Statistiek, Operationele Research en Computer".
Hoewel de computer hier als laatste wordt genoemd, nam hij in de
lezing een vooraanstaande plaats in. Ter illustratie van de huidige
mogelijkheden liet de spreker een gedeelte uit de Illinoissuite
horen, een muziekstuk gecomponeerd door een computer. Dit is
ongeveer als volgt ontstaan: de rekenautomaat bevat in zijn
geheugen de verschillende noten en verschillende regels uit de
compositieleer, zoals over maat, harmonie e.d. De automaat maakt
hieruit op aselecte wijze een keuze en levert zo de partituren van
het muziekstuk, dat normaal door menselijke executanten wordt
uitgevoerd. Hoewel een computer wel nooit als vernieuwer in de
toonkunst zal gaan optreden, slaat hij toch als componist geen
slecht figimm Tn diverse o.a. ook voor de Nederlandse radio ge-
houden experimenten, wist althans een aantal muziekexperts het
computerproduct niet te onderscheiden van normale composities.
Na dit wat spectaculaire begin gaf Drs. Wiggers een overzicht
van de huidige toepassingen van de rekenautomaat in statistiek en
operationele research. Zoals ook in een enquête van de VVS is ge
bleken, zijn er al vele rekenprogramma's ontwikkeld o.a. voor
berekening van gemiddelde, standaardafwijking, frequentie-ver-
deling, toepassing van toetsen (Student, Wilcoxon, y'2, etc.).
Een probleem dat zich steeds weer voordoet is de vraag hoe
algemeen men het rekenprogramma moet maken; de bittere
ervaring heeft geleerd dat dit bijna niet algemeen genoeg kan zijn.
Overigens is uit de VVS-enquête te zien, dat men voor een bepaald
