Toch wil ik niet ontkennen dat, van overheidsstandpunt gezien,
een zo volledig mogelijk pachtkadaster op den duur zeker het na
streven waard is. Maar ik begrijp niet, waarom de Commissie zo
opziet tegen de moeiten en kosten van het bewerken en ter plaatse
controleren der grondkamer-gegevens. Heeft zij zich wel gereali
seerd, dat ruilverkaveling nu al voor één en een kwart miljoen hec
tare is aangevraagd en dat voor héél dat grote gebied dus toch een
volledige pachtregistratie moet plaats vinden, waarmee men helaas
na de ruilverkaveling nu niets meer doet En waarom zou men in
andere gebieden ook het ambitieuze hermetingsprogramma, dat de
Commissie blijkbaar voor ogen staat, niet mede aan de initiële pacht
registratie kunnen dienstbaar maken Dat zo'n registratie een werk
van lange adem zou zijn is geen bezwaar, want dat was de oorspron
kelijke kadastrering van de eigendom ook, om van de kadastrale
vernieuwing maar niet te spreken.
Nog veel minder begrijp ik van de bijzondere moeilijkheden, die
aan de bijhouding van de pachtregistratie verbonden zouden zijn.
Als de Commissie opmerkt, dat een pachtovereenkomst zonder goed
keuring van de grondkamer en dus buiten kennisgeving aan het
kadaster kan eindigen door de feitelijke uitvoering van een beëin
digingsovereenkomst, kan men daar tegenover stellen, dat hypo
theek altijd buiten de registers om eindigt door betaling van de
schuld. Dat voorts de automatische verlenging zich noodzakelijker
wijs buiten de registers om voltrekt is evenmin een bezwaar. Als
de pachtovereenkomst eenmaal is ingeschreven, weet een ieder dat
hij met de mogelijkheid daarvan heeft te rekenen.
Wat tenslotte de mondelinge pacht betreft, deze vormt, geheel
afgezien van de registratiemogelijkheid, toch al een probleem.
Een probleem dat overigens door de verscherpte sancties van de
Pachtwet kwantitatief wel in betekenis is afgenomen x)Moet men
nu vanwege de hooguit 20% mondelinge pacht de registratie achter
wege laten óók voor de 80% schriftelijke pacht En dat, terwijl
men zowel uit een oogpunt van goede trouw-bescherming in het
privaatrecht als uit een oogpunt van verschillende publiekrechte
lijke doeleinden, waaronder n.m.m. de hele ruilverkaveling 2), de
mondelinge pacht, maar beter buiten de deur kan houden
Mij komen de juridische argumenten van de Commissie -behalve
verouderd ook nog gezocht voor.
221
h Op grond van aanwijzingen, verkregen bij een onlangs onder de grond
kamers gehouden enquête, kan men concluderen, dat het percentage monde
linge pacht landelijk in ieder geval beneden 25% ligt, terwijl het regionaal
sterk uiteenloopt, bijv. van 5% in Zeeland tot 25% (voor los land) in Drente.
De hoogste percentages betreffen trouwens overal de pacht van los land,
doorgaans binnen de familie. Waarschijnlijk zou juist onder invloed van een
eventuele pachtregistratie de mondelinge pacht nog verder worden terug
gedrongen, zoals vermoedelijk ook het geval is geweest in Zeeland, waar
in verband met de herverkaveling reeds jaren een complete grondgebruik
registratie bestaat.
2) Zie daaromtrent nader mijn betoog in T. v. K. en L. juni 1964, p. 120.
