64
afstand 1098,94 roeden. De basis bd zou dus met een factor 1098,94
1097,05 1,00172 moeten worden vermenigvuldigd om haar in
het systeem der R.D. te laten passen. Deze vergrotingsfactor komt
fraai overeen met de waarde 1,00112 die ik voor het netje tussen
Leiden en Noordwijk berekende als men daarvoor de lengte km
475,00 roeden aanneemt. Naar mijn oordeel mag men hierin opnieuw
een bewijs zien dat km inderdaad door Snellius op deze maat is
uitgezet. Immers de omstandigheden waaronder beide bases over
het ijs zijn gemeten zijn nagenoeg gelijk. Daar er tussen de beide
metingen een tijdsverloop van slechts enkele weken ligt mag men
bovendien aannemen dat ze met dezelfde meetketting hebben plaats
gehad. Er is daarom alle reden te veronderstellen dat de beide
vergrotingsfactoren van dezelfde orde van grootte zijn.
Sluit men het basisnetje gelijkvormig aan op Leiden en Zoeter-
woude, dan vindt men voor b en d de volgende coördinaten
Xb 62230,21 Yb 2200,29
Xd - —60531,05 Yd —1631,13.
Uit deze coördinaten en die van Voorschoten volgen kaarthoeken
Vb 7i°29'37" en Vd jia2C)'iy" die slechts 20" met elkaar ver
schillen. Aan de eis dat db op Voorschoten is gericht, is dus reeds
nagenoeg voldaan. Daar de afstanden Vb en Vd opvolgend ongeveer
2314,62 m en 4106,58 m zijn, heb ik dit verschil verdeeld in de ver
houding 41 23. De kaarthoek van Vbd wordt hierdoor vastgesteld
op 7i°29'24". Uit deze kaarthoek en de zoëvengenoemde afstanden
Vb en Vd berekent men vervolgens:
Xb 62230,3 Yb 2200,2
Xd 60531,0 Yd 1631,3.
Het resultaat is, zoals reeds is opgemerkt, buitengewoon goed.
Tabel 3 nr. 1 geeft een overzicht van de uitstekende overeenkomst
met de hoeken en lengten die men aan de gegevens van de R.D. kan
ontlenen.
bd, gelegen in de kadastrale gemeente Zoeterwoude, is met de
topografische details die ik aan de topografische kaart 1 10.000
ontleende, afgebeeld in fig. 7. b ligt in het perceel E 1706, d in A 5811
Ook hier is uiteraard geen verband tussen de topografie en de lig
ging van de basis. Ze komt voor op het blad 30H van de topo
grafische kaart 1 25.000.
Als laatste basis zal thans of aan een onderzoek worden onder
worpen. Het is de basis die gediend heeft om de afstand ZV
925,60 roeden, zoals die door Van Musschenbroek in volgnummer
3 van tabel 3 werd vastgesteld in 4, te controleren. Reeds eerder in
dit artikel is gezegd dat hij door een in het oog lopend geknoei
met de waarnemingen van Snellius en door het maken van reken
fouten deze controle sluitend heeft willen maken.
