8o
Bij de elektronische afstandmeting wordt de brekingsindex van
de lucht meestal bepaald op één of op beide eindpunten van de
lichtweg, door daar ter plaatse meteorologische metingen te ver
richten. Het zijn in dit geval vooral de variaties van de brekings
index in de richting van de lichtweg die fouten veroorzaken in de
interpretatie van de afstand AB.
Bij richtingsmetingen zijn het ook variaties in de brekingsindex
die fouten veroorzaken, de beruchte refractie. Deze wordt echter
juist veroorzaakt door variaties in richtingen loodrecht op de lichtweg.
Bij elektroöptische afstandmeting, en bij radiosignalen door de
ionosfeer heeft men soms te maken met een complicatie: het ver
schil tussen de fasesnelheid en de groepssnelheid.
Een zuiver sinusvormige golf plant zich voort met de fasesnelheid.
Een werkelijk signaal kan echter in het algemeen worden ontleed
in verschillende frequenties (fourierintegraal). Indien het medium
dispersie heeft, dat wil zeggen indien de brekingsindex afhangt
van de frequentie, dan zal zo'n signaal zich voortplanten met een
andere snelheid, de groepssnelheid (zie [7] en vooral ook [8]). Het
verband tussen groepssnelheid vg en fasesnelheid vf wordt in het
algemeen gegeven door
da
v« vf~'kfa- (7)
In de lucht is het verschil tussen groepssnelheid en fasesnelheid
gewoonlijk slechts klein.
4. Terugkaatsing
Spiegeling treedt op aan een grensvlak tussen twee media van
verschillende brekingsindex indien het oppervlak veel minder dan
een golflengte afwijkt van een plat vlak over een gebied dat veel
groter is dan een golflengte.
Dit betekent dat het spiegelend oppervlak wel gebogen mag zijn
mits de kromtestraal veel groter is dan de golflengte. Het oppervlak
mag putjes hebben mits deze veel kleiner zijn dan de golflengte.
Ook pukkeltjes van zeer kleine hoogte hebben weinig invloed.
Indien de straling schuin invalt mogen de hoogteverschilletjes
van het spiegelend oppervlak wat groter zijn. Lord Raleigh gaf
de voorwaarde:
AH<< X/2 cos f, (8)
waarin
AH de hoogt everschilletjes voorstellen,
X de golflengte, en
i de invalshoek (hoek tussen lichtstraal en normaal).
Zie [8],
Voorbeelden: Een vlak stuk kippegaas is voor decimetergolven
