Voorbeeld: absorptie van licht in zwart glas en in inkt. In rook en troebel water treedt absorptie en verstrooiing op. Wood [8] geeft veel nadere bijzonderheden over absorptie en verstrooiing in het algemeen. Middleton [ii] gaat vrij diep in op deze verschijnselen in de atmosfeer. In het Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde geeft Haarsma [12] een praktische uitwerking voor de zichtbaarheid van schijnwerpers. Zoals reeds werd vermeld, hebben absorptie en verstrooiing ge deeltelijk een gelijk effect: Indien de afstand tussen zender en ontvanger groot is vergeleken bij hun afmetingen, veroorzaken zowel verstrooiing als absorptie een afneming van de ontvangen straling die afkomstig is van de zender. Op iedere strekkende meter van de lichtweg zal een bepaald percentage licht (straling) verloren gaan. In differentiaalvorm: dF a dS, (9) waarin F de hoeveelheid straling per eenheid van dwarsoppervlak voorstelt, S de afstand langs de lichtweg, en o- de extinctiecoëfficiënt, een maat voor de absorptie plus de verstrooiing van het medium. Integratie geeft: F F0 e~oS. (10) De extinctiecoëfficiënt a van de lucht hangt vooral af van het aan tal en de groottes van de aanwezige waterdruppeltjes en andere deeltjes. Absorptie en verstrooiing geven beide extinctie (10). Verstrooiing geeft echter bovendien licht op plaatsen waar het niet hoort. Dit strooilicht kan zeer hinderlijk zijn: door de bundel van een koplamp kan men vanuit een auto bijvoorbeeld de kant van de weg niet zien in zware mist. In het algemeen geeft verstrooiing contrastvermindering of ver kleining van de verhouding meetlicht/strooilicht (bij de geodimeter). Ook geeft verstrooiing een zekere onscherpte. Verstrooiing en absorptie in de atmosfeer spelen vooral een rol bij licht en bij infrarood, maar nauwelijks voor radiogolven (af gezien van de ionosfeer). Alleen de zeer korte radiogolven worden verzwakt door regen (bijvoorbeeld 8mm-golven en in mindere mate 3cm-golven) 6. Fysische achtergronden van breking en absorptie Zoals reeds werd aangeduid in 2, ondervindt de voortplanting 82

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1966 | | pagina 36