Ir. W. F. BONARDT,
Ontwikkelingen in de toepassing
van ontschrankingsmethoden bij het kadaster
I. Inleiding
Ontschrankingsmethoden hebben in de kadastrale praktijk nooit
een grote vlucht genomen. De litteratuur vermeldt weinig toepas
singen van de enkelbeeldfotogrammetrie die is gebaseerd op de
fotogrammetrische ontschranking, noch op die van de
cartografische ontschranking die tot doel heeft vervormde
kaarten in de oorspronkelijke gedaante te brengen.
Tegen de eerstgenoemde toepassing van de ontschranking oppert
men doorgaans het bezwaar van de, in vergelijking met de beelden-
paarfotogrammetrie, beperkte nauwkeurigheid. Bovendien ver
oorzaken hoogteverschillen in het terrein, zoals bekend mag worden
verondersteld, verschuivingen in het ontschrankte fotobeeld, tenzij
er speciale maatregelen worden genomen door gebruikmaking van
orthoprojectoren. De identificatie van terreinobjecten geschiedt in
het ruimtelijk model, bij toepassing van de beeldenpaarfoto-
grammetrie, met een grotere zekerheid en daardoor met een grotere
nauwkeurigheid dan in de ontschrankte foto het geval is.
Tegenover deze bezwaren staat het feit dat, als gevolg van de
stereoscopische uittekening van het model, van de zeer grote hoe
veelheid informatie die de luchtfoto bevat slechts een beperkt ge
deelte, afhankelijk van het doel van de te vervaardigen kaart, wordt
overgenomen.
In tegenstelling hiermee bevatten ontschrankte luchtfoto's of
hiervan vervaardigde fotomozaïeken (fotokaarten) de totale hoe
veelheid informatie van de opnamen. Deze informatie kan als
achtergrond van een lijnenfiguratie van groot belang zijn. Een
werkplan 11zoals in gebruik bij de kadastrale ruilverkavelingsdienst
zal in de praktijk voor meer doeleinden geschikt zijn indien hierop
het terrein in zijn totaliteit als achtergrond is afgebeeld.
Niet te verwaarlozen is de tijdfactor; ontschrankte luchtfoto's
kunnen sneller worden verkregen dan uitgetekende modellen.
Naast de fotogrammetrische ontschranking bestaat de carto
grafische ontschranking. Zoals het woord het al zegt, is dit een
werkmethode die meer op het gebied van de cartografie ligt dan
op dat van de geodesie; bovendien is zij nauw verwant aan de
reproduktietechniek
Het doel van de cartografische ontschranking is het elimineren
van vervormingen in een kaart, die ontstaan zijn als gevolg van in
verschillende richtingen werkende ongelijke rek en krimp. Hierbij
wordt gebruik gemaakt van optische transformaties.
Deze transformaties zullen in het geval dat men te maken heeft
138
landmeter ie klasse van het kadaster te 's-Gravenhage
