kleine rekenautomaat, nl. de Zuse Z 25, die door middel
van elektrische geleidingen is verbonden aan de Z 64 (de zgn.
on-line situatie).
In het kerngeheugen van de Z 25 kan d.m.v. een ponsband
een reken- en een vertaalprogramma worden ingelezen. Deze beide
programma's, die ook wel als een geheel worden beschouwd en
dan kaarteerprogramma wordt genoemd, hebben tot taak de
in te lezen informatie, in casu de puntnummers en de X- en Y-
coördinaten volledig zelfwerkend om te zetten in een taal en een
vorm die door de Z 64 wordt verstaan en volgens welke de teken
automaat zijn werk zal gaan verrichten. Fig. 1. moge deze situatie
verduidelijken.
Het verwerkingssysteem is zodanig ontwikkeld dat op een
gegeven moment het ponsbandleesapparaat, na een opdracht
daartoe van het kaarteerprogramma te hebben ontvangen, een
puntnummer met de erbij behorende X- en Y- coördinaten inleest.
Het gedeelte van het kaarteerprogramma, dat de vertaling voor
zijn rekening neemt, berekent de coördinatenverschillen tussen
het vorige gekaarteerde punt en het ingelezen punt. Evenredig
hiermee worden snelheden vastgesteld waarmee de schroefassen
in X- en in Y- richting zullen worden aangedreven. Tevens
wordt de tijdsduur berekend gedurende welke deze snelheden
zullen worden gehandhaafd. Men zou kunnen zeggen dat de
Z 64 volgens het principe van een poolcoördinatograaf werkt.
De Z 25 geeft nu deze gegevens in elektrische vorm via de
geleidingen door naar de Z 64 die de opdracht uitvoert, terwijl er
een lijn wordt getekend of niet, al naar gelang dit door het kaarteer
programma wordt voorgeschreven. Aan het einde van de afgelegde
afstand wordt, ook weer bestuurd door het kaarteerprogramma,
bijv. een puntkaartering verricht. Vervolgens zendt de Z 64 een
sein naar de Z 25 ten teken dat de opdracht is uitgevoerd en het
ingelezen punt is gekaarteerd. Nu kan een volgend punt worden
ingelezen.
Het zal de lezer duidelijk zijn dat dit in feite een inefficiënte
organisatie is. Immers, de Z 25 moet na zijn kortstondige activiteit
bestaande uit het inlezen en verwerken van de gegevens door het
kaarteerprogramma, relatief zeer lang wachten totdat de Z 64
277
Z64 Graphomat
Fig. 1Z 25 en Z 64 in on-line situatie
in
geheugen
kaarteer-
progr.
Z 25 Ponsbandlezer
