lands te vertalen uitdrukking. Het is een methode om door middel van een sterke kijker (met een vergroting tussen 32 en 60) en richt- signalen een zeer nauwkeurige referentielijn of vlak te verkrijgen, vanwaar uit metingen verricht kunnen worden door middel van micrometers of linealen. In het algemeen kan op korte afstanden een nauwkeurigheid van 1 mm op 20 meter gehaald worden als de referentielijn juist is op 0,1 mm. Optische micrometers (fig. 1) zijn ingebouwd voor metingen in twee loodrecht op elkaar staande richtingen. Het instrument kan geschikt gemaakt worden voor autocollimatie. Deze kijker is geregeld zodat de vizierlijn samenvalt met de as van de kijkerbuis, die zeer precies op diameter is gedraaid. De centrering geschiedt door middel van een ring (fig. 2), die aan de buitenkant bolvormig is en die past in een kom (fig. 3), zodat de as van de kijker gecentreerd blijft. De kijker kan verwisseld worden met een richtsignaal (fig. 4). Zo wordt een geleide centrering toege past, waarvan de nauwkeurigheid op 0.01 mm wordt aangegeven. Het richten met behulp van buigingslicht en interferentie begint naar mijn weten met twee schuchtere pogingen, voordat professor Van Heel nu ongeveer 25 jaar geleden ontdekte dat het richten op buigingsfiguren, die verkregen waren volgens het klassieke experiment van Young, uitzonderlijk nauwkeurig was, en daarmee een nieuwe ontwikkeling van de aligneertechnieken inluidde. De methode vereist een lichtbron die coherent licht tiitzendt. Tegenwoordig is door de uitvinding van de laser zeer gemakkelijk aan deze voorwaarde te voldoen. Noetzli, die omstreeks 1915 een lange reeks waarnemingen uitvoerde om de nauwkeurigheid van richten met een kijker te 4i7 Fig. 2

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1968 | | pagina 5