27
op conventionele wijze, dus manuaal. Het automatisch systeem is
hierbij echter toch behulpzaam nl. d.m.v. de automatische Z-
instelling op elk punt. Gemiddeld duurt de absolute oriëntering,
volgens ervaring, ongeveer 15 minuten.
Voor automatische kaartering van hoogtelijnen kan, in de B8-
Stereomat, een programma worden gebruikt waarbij, na instelling
van een Z-waarde (bv.Zo), een ^-parallax niet, als voorheen,
door een Z-verandering van het door de straalstangen ingesneden
punt wordt geëlimineerd, doch door een planimetrische (X, Y)
verschuiving van dit punt. Op deze wijze wordt dan dus,automatisch
een hoogte (Zo) vastgehouden.
De eerste Zo (bv. die van de laagste hoogtelijn in het model)
moet met de hand worden ingesteld. In het programma moet de
waarde van het hoogtelijn-interval (AZ, in dit geval met plus teken)
worden ingevoerd. Er wordt dan automatisch een hoogtelijn (Zo)
gevolgd, en gekaarteerd, en aan de hand van het uit te werken
stereo-model wordt dan automatisch (Zo AZ) op het telwerk in
gesteld, het mechanisch ingesneden punt door X, Y-verschuivingen
in nieuwe uitgangsstelling gebracht (d.w.z. tegen het model gedrukt)
en daarna wordt, in tegengestelde richting, de volgende hoogtelijn
gevolgd en gekaarteerd, enz. Bij hoogtelijnen die geheel binnen het
netto stereo-model liggen, moet de waarnemer, nadat de hoogtelijn
is gekaarteerd, ingrijpen. Hetzelfde geldt wanneer er meerdere
hoogtelijnen met dezelfde Z-waarde in het model voorkomen.
Uiteraard moet de waarnemer ook ingrijpen wanneer er geen corre
latie gevonden kan worden, nl. bij wateroppervlakken, onregel
matige begroeiing, bij grotere schalen ook in het geval van huizen,
enz.
De ervaring heeft geleerd dat automatische hoogtelijnen-
kaartering, zoals boven beschreven, een zeer tijdrovende bezigheid
is, nl. 6 a 10 uur per model kost. Bovendien treden er, ten gevolge
van de dynamiek, systematische fouten op in de kaartering der
hoogtelijnen. Hoewel men deze systematische fouten achteraf in
zekere mate zou kunnen corrigeren, is men toch. van de (tijdrovende)
automatische hoogtelijnen-kaartering, zoals bovenbeschreven en
zoals dat mogelijk was in de B8-Stereomat, afgestapt. De A 2000-
Stereomat heeft deze mogelijkheid niet meer.
Dit verwerpen van de mogelijkheid tot automatische hoogte
lijnen kaartering houdt verband met het feit dat, onder de huidige
omstandigheden, een automatische kaartering van de planimetrische
inhoud van een stereo-model, in de vorm van een lijnenkaart, niet
mogelijk is. Voor elk object dat gekaarteerd moet worden (voor
beeld: een brug) moet men dan immers een automatische ,,her-
kennings"-mogelijkheid hebben en dit betekent dat de computer,
ter identificatie, in zijn geheugen alle mogelijke afbeeldingen van
alle mogelijke vormen van elk object zou moeten hebben. Dit is
vooralsnog een onoplosbare opgave en daarom geschiedt in alle
huidige automatische kaarterings-systemen de automatische „kaar-
