28 tering" van de planimetrie in de vorm van de automatische pro ductie van orthofoto's. Aangezien ten behoeve van de productie van een orthofoto, bv. in de Stereomat, het gehele model profielsgewijze wordt afgetast en het door de straalstangen ingesneden punt daarbij de hoogte van het profiel volgt, kan men door gelijktijdige registratie op (of: ten opzichte van) de daarbij ontstaande orthofoto, van die plaatsen waar het punt het niveau van een hoogtelijn kruist, puntsgewijze de hoogtelijnen vastleggen. Dit is de thans gevolgde methode, waarbij i.p.v. hoogtelijnen nu zgn. .dropped lines" worden geproduceerd. 3. Productie en toepassing van orthofoto's 3.1 Inleiding Een orthofoto is een, uit de oorspronkelijke luchtopname ver kregen, fotografische afbeelding van het terrein, die dezelfde meet kundige eigenschappen heeft als een kaart, daarbij inbegrepen een uniforme, bekende, schaal. Voor ons, Nederlanders, is dat een reeds lang bekend en veel gebruikt hulpmiddel, immers ook een ont- schrankte foto van vlak gebied is, volgens bovenstaande definitie, een orthofoto. Zoals bekend, zijn voor ontschranking van foto's van vlak terrein alleen correcties nodig voor de beide fotohellingscomponenten en voor de schaalin het geval van niet-vlak terrein zijn deze correcties echter niet voldoende om een „orthofoto" te produceren: elk hoogte verschil (t.o.v. een zeker referentie-vlak) leidt dan tot, t.o.v. het nadirpunt radiaal gerichte, planimetrische fouten. Daar een orthofoto-kaart een paar grote voordelen heeft t.o.v. een gewone lijnenkaart nl. de grote hoeveelheid details die op de orthofoto's zijn te onderscheiden (waaruit nog geen selectie is gemaakt zoals dat wel het geval is bij een uit het stereo-model gekaarteerde lijnenkaart), alsmede de mogelijkheid van een veel snellere productie, en vooral reproductie, van de fotokaart t.o.v. de lijnenkaart is er reeds lang geleden gedacht aan de mogelijk heid om ook foto's van niet-vlak terrein tot orthofoto's te herleiden. De uitdrukking „orthofoto's" is afkomstig van Russell Bean van de Amerikaanse Geological Survey, die omstreeks 1955 de „Orthophotoscope" construeerde ten behoeve van wat thans genoemd wordt„differentiële" ontschranking van foto's van niet- vlak terrein. Twintig jaar vóór Bean hadden echter, onafhankelijk van elkaar, Lacmann (Duitsland) en Ferber (Frankrijk) reeds prototypes gebouwd van een dergelijk instrument waarmee, volgens hetzelfde principe als dat gebruikt in de Orthophotoscope van Bean, differentiële ontschranking van één der beide foto's van een stereopaar mogelijk was. Verder dan prototypes was men echter niet gekomen. Na de verschijning van de Orthophotoscope van Bean zijn, in

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1969 | | pagina 30