62
met roterende sluiters weer toepasten, uiteraard om het gebruik
van kleurenfoto's mogelijk te maken. SFOM exposeerde bovendien
nog orthofoto-apparatuur. Oorspronkelijk bouwde deze firma
namelijk de Photomapper van OMI in licentie en hiervoor is een
projectietafel ontwikkeld waarop de orthofoto gemaakt kan worden.
Er zijn nu twee mogelijkheden, öf men benut één van de twee
projectoren van het SFOM equivalent van de Photomapper voor
de productie van de orthofoto, öf men gebruikt een speciaal apparaat
met één projector dat aan een stereo-apparaat gekoppeld is. (Uiter
aard kan het stereoapparaat ook de hierboven besproken Simulateur
Spatial zijn).
Wanneer ik voorbij ga aan enkele modificaties aan de instrumen
ten Kern PG 2, Wild B 8 en Wild B 9, dan valt in de groep topo
grafische plotters maar een nieuw instrument te besprekende RA II
van OMI. Dit instrument is qua mogelijkheden goed te vergelijken
met de hierboven genoemde. De constructie is conventioneel van
opzet. Het enige opmerkelijke detail is echter tegelijkertijd het
zwakke punt van het apparaat. Het waarnemingssysteem wordt
namelijk langs de platen bewogen met behulp van een poolarm.
Hierdoor draait de eerste lens van het systeem gedurende de af
tasting van het beeld en daarom moet de centrering van het meet-
merk op de optische as bijzonder nauwkeurig zijn. De fouten
veroorzaakt door dejustering van het meetmerk zijn de bekende
„X Schiefe" en „Breitenfehler".
Tenslotte komen we dan bij de, althans wat Lausanne betreft,
meest interessante groep van instrumenten: de precisie plotters.
Hoewel van te voren uiteraard wel enigszins bekend was wat de
verschillende fabrieken in voorbereiding hadden, was het toch
verrassend om vier nieuwe precisie plotters min of meer naast
elkaar te zien.
Deze opmars van de precisie plotters is een van de weinige duide
lijke tendensen in de ontwikkeling van de fotogrammetrische
instrumenten. Alvorens hier echter nader op in te gaan zal ik eerst
een korte beschrijving geven van de nieuwe machines.
De Topokart B van Jenoptik wordt door de firma zelf geclassifi
ceerd als een topografische plotter. De gehele constructie van het
instrument, met name de bediening door middel van handwielen,
ligt echter zoveel dichter bij die van precisie plotters dan bij die
van topografische plotters, dat mijn voorkeur er naar uit gaat om
het als precisie plotter te behandelen. Het meest in het oog springen
de verschil met de klassieke precisie plotters is, dat de maximale
vergroting van foto naar kaart slechts zes keer is. Dit verschil
vervalt echter, wanneer servomotoren geïinstalleerd worden voor
de verbinding tussen instrument en tekentafel.
Het belangwekkende in de constructie van de Topokart is, dat
de stralenbundels niet in de ruimte maar, door middel van linealen,
in platte vlakken exact gereconstrueerd worden. De voordelen van
een dergelijke constructie zijn natuurlijk duidelijk: doorbuiging van
