Prof. mr. P. DE HAAN,
Grondeigendom en Kadaster
Een van de meest intrigerende onderwerpen van het recht be
treffende onroerend goed is, althans voor schrijver dezes, wel de
relatie tussen grondeigendom en kadaster. Wanneer men mag af
gaan op de vrij talrijke en omvangrijke bijdragen die over dit onder
werp in het W.P.N.R. worden opgenomen, kan men aannemen dat
ook in notariële kring het belang ervan wordt ingezien. Op zichzelf
is dit reeds een verheugende zaak, gezien het feit dat notariaat en
kadaster zo nauw op elkaar betrokken zijn.
I. Notariaat en Kadaster
Tussen deze twee instellingen bestaat namelijk een zo intensieve
wisselwerking, dat aan een nauwe samenwerking ook niet valt te
ontkomen. Enerzijds levert immers het notariaat a.h.w. de grond
stoffen voor het kadasterbedrijf in de vorm van over- of in te
schrijven akten en van successiememories. De voornaamste ge
gevens uit deze stukken, voor zover betrekking hebbende op de
veranderingen in de zakelijke rechtstoestand, worden al dan niet
via de openbare registers verwerkt in de kadastrale registers en
kaarten, zodat deze een zo volledig en actueel mogelijke weergave
van die rechtstoestand kunnen vormen. Juist de omstandigheid
dat het hierbij om notariële stukken gaat, vormt de beste waarborg
voor de betrouwbaarheid van het kadaster. Maar dat niet alleen.
Men kan namelijk tevens stellen, dat de notariële werkzaamheden
voor een belangrijk deel hun uiteindelijke bestemming vinden in de
kadastrale eindprodukten, zoals die aan overheid en burgers voor
velerlei maatschappelijke doeleinden worden geleverd. In ieder
geval vindt de notariële akte zeker geen doel in zichzelf, omdat op
haar bewijskracht gezien het betrekkelijk geringe aantal pro
cessen over onroerend goed slechts zelden een beroep hoeft
te worden gedaan. Des te belangrijker is echter de materiële
rechtskracht van de in notariële akten geconstateerde rechtsfeiten,
omdat die tot een daadwerkelijke verandering in de zakelijke
rechtstoestand leidt, waarvan alle derden derhalve kennis moeten
kunnen nemen. Welnu, dat kan zoals men weet alleen via
het kadaster. De notariële archieven zijn nu eenmaal niet openbaar
en bovendien niet zodanig geordend dat zij zich voor raadpleging op
grote schaal door overheid en burgers zouden lenen.
Anderzijds is het notariaat niet alleen de belangrijkste grond-
stoffenleverancier van het kadaster, maar ook een van de voor
naamste afnemers van zijn produkten, waarbij met name aan hon-
14
Hoogleraar aan de Technische Hogeschool te Delft
Onder dankzegging aan de uitgever A. E. Kluwer te Deventer, over
genomen uit „Onroerend goed", publikatie ter gelegenheid van het 125-jarig
bestaan van de Broederschap der Notarissen in Nederland.
