vond, en het een van haar grootste taken was, om woeste gebieden
en hei te ontginnen. Nu zijn we in een tijdperk gekomen, waarvan
we zeggenhadden we nog maar veel van deze heide en die bossen.
Want we willen de weg weer gedeeltelijk terug afleggen. Dat laatste
is helaas uit ekologisch oogpunt bekeken lang niet altijd meer mo
gelijk.
We zien de onrust en de onzekerheid in het ekonomische leven,
het haalt haast dagelijks de frontpagina's; de fusies en de bedrijfs
sluitingen. We horen dagelijks kreten als demokratisering. Een
demokratisering op ekonomisch, sociaal, kultureel en elk ander
terrein van het leven. Maar we zien daarnaast ook dat er begrippen
gehanteerd worden in deze onrust, in deze versnelling, die ons soms
pijnlijk aandoen. En ik denk daarbij aan het begrip bezetting wat
gehanteerd wordt. Het afgelopen jaar nogal vaak ten aanzien van
studenten in diverse universiteitssteden.
In de afgelopen periode werd het woord bezetting o.a. gehanteerd
in Beverwijk. En dan vraag je je af, hoe deze mensen, die progressie
ven, degenen die een andere school willen, die hun school willen bevrij
den van een hedendaagse struktuur, hoe die tot het begrip bezetting
en bezetter overgaan. Deze begrippen zijn immers zwaar besmet
door wat gebeurde in de jaren i940-'45. En ik heb de indruk dat
deze mensen vanuit hun visie zich eigenlijk beter bevrijders van de
scholen kunnen noemen. Uit de aard der zaak vanuit hun visie.
Maar we zien het gelukkig niet alleen op technisch terrein. We
zien het ook op levensbeschouwelijk gebied en wat dat betreft leven
we in Nederland in een bevoorrecht land. Want juist in Nederland en
dan denk ik speciaal aan de katholieke kerk, staat de kerkprovincie
in de voorhoede van de beweging en de bewogenheid. En ook hier
zoveel onrust en onzekerheid, bij katholieken en niet-katholieken.
Dan denk ik niet in eerste instantie aan de op dit moment op de
voorgrond tredende problematiek rondom het celibaat, maar
minstens in die mate aan de katechismus die door de Nederlandse
kerkprovincie gebracht is. Maar we moeten daarbijook wanneer
we buitenstaanders zijnbedenken wat een enorme beweging dit
onder dat grote nederlandse volksdeel heeft gebracht.
En denk eens in wereldverband aan de techniek, en vooral aan de
mogelijkheden op medisch terrein die vaak de frontpagina's haalden
in de afgelopen jaren. En het bijzonder grote sukses dat de ameri-
kanen met hun Apollo-reizen naar de maan behaalden en wat
terstond in de huiskamers gebracht kon worden.
Deze enorme prestaties zullen een grote invloed hebben op de ver
dere ontwikkeling van de techniek en deze techniek drukt een
belangrijk stempel op de maatschappij.
Maar daarnaast, naast de positieve bijdrage, moeten we niet
vergeten dat het dezelfde techniek is die ons langs de rand van de
afgrond heeft doen balanceren en regelmatig voor een groot deel
van de aarde doet balanceren. Denk daarbij aan de ontwikkeling in
versnelde mate van wat genoemd wordt de ABC-wapens. Waarbij
70
