84
dat het hier om een zaak gaat, die U niet aan de sociale weten
schappen kunt overlaten om uit te vechten.
De zaak van de emancipatoire kennis, waar op het ogenblik de
naam van kritische sociologie mee verbonden wordt is beslist nog
niet gewonnen en het is helemaal niet zeker of zij een volledig
erkende plaats in de wetenschap zal krijgen. Nu, dat is uw zaak.
Op welke manier Op de eerste plaatsde wetenschapsbeoefening
waar het hier om gaat, de emancipatoire wetenschapsbeoefening
is een wetenschapsbeoefening die maatschappelijk te weinig aanzien
geniet. Vaak wordt gezegd dat zij niet wetenschappelijk is, waarbij
wetenschap op een bepaalde manier wordt verstaan. Bovendien
biedt zij nauwelijks carrièremogelijkheden. De sociologen die ge
vraagd worden door de maatschappij met de maatschappelijke
structuren zoals ze op het ogenblik zijn, zijn sociologen die in dienst
moeten staan van de overheid, van het bedrijfsleven. Noch de
overheid noch het bedrijfsleven hebben behoefte aan kritische
sociologen Voor U, als staatsburger zowel als wetenschapper, is
het van belang dat in elk geval aan de universiteit deze vorm van
wetenschapsbeoefening plaats vindt. Als staatsburger is het vooral
van belang dat het maatschappij-kritische denken een plaats vindt
aan een universiteit, want als er ergens een plaats voor moet zijn,
dan toch wel aan de universiteit. Als er daar geen kans voor is, dan
is deze er nergens. Als de universiteit ontaardt tot een verzameling
beroepsopleidingen in dienst van het bestaande maatschappelijk
stelsel, dan wordt er nergens meer reëele verantwoorde systema
tische kritiek op de maatschappij uitgeoefend. Als wetenschapper
moet U eisen dat in uw opleiding ook enige vorm van maatschappe
lijk denken wordt meegegeven. Voor U heeft het heel weinig zin om
een aantal colleges te krijgen van een socioloog die niets anders
doet dan u onderwijzen in het hanteren van enquête-technieken.
Dat is een stuk techniek waar het U niet om gaat.
Eventuele maatschappijvakken moeten U helpen om tot kritisch
denken te komen. Daarvoor is het nodig dat deze vorm van be
oefening van maatschappijwetenschappen aan de universiteit een
erkende plaats krijgt. De plaats aan de universiteit van kritische
maatschappijwetenschap hangt niet alleen af van de maatschappij
wetenschappen zelf. Het hangt af van het aanzien dat deze soort
van wetenschapsbeoefening in de kring van andere wetenschappen
krijgt en van het universiteitsbeleid, dat door alle wetenschaps
richtingen samen moet worden gevoerd. Een tweede overweging
deze is nog fundamenteler. De kritische sociologie is in gevaar dat
zij geïsoleerd raakt van het gewone traditionele wetenschapsbedrijf
waarin de kennis van de feiten geregistreerd en gesystematiseerd
wordt. Daardoor dreigt de situatie van een kritische sociologie die
heel in het algemeen en heel theoretisch kritiek uitoefent, misschien
ook enige onhaalbare utopieën ontwikkelt, maar die niet in staat
is om reëele maatschappelijke alternatieven te ontwikkelen. En
daarnaast van de andere kant de positieve wetenschappen en de
