72
In verband nu met deze politieke contracten, die duurzame
vervreemding van den grond uitsloot, dragen de aangegane
contracten een verschillend karakter. We constateerden in
hoofdzaak twee soorten:
1° SUltansgrants, deze contracten behelsden alleen af
stand van grond aan Sultansonderdanen en als
zoodanig erkende personen. (Zie bijlage IV).
2° Controleursgrants, deze contracten betroffen de gron
den afgestaan aan Inlanders (niet sultansonderdanen)
Europeanen en Vreemde Oosterlingen. (Zie bijlage V).
De administratie der onder 1° genoemde rechten berustte
bij den Karapattan (inheemsche rechtbank) terwijl de ad
ministratie der onder 2° genoemde rechten zetelde op het
Controleurskantoor.
Het is niet noodig deze administratie verder te beschrijven,
doch in min of meer gewijzigden vorm is zij niets anders
dan het Torrensstelsel. Wanneer men nu met eigen oogen
heeft kunnen aanschouwen, hoe gemakkelijk dit stelsel in
zijne uitvoering was en welk vertrouwen het in zijn kort
tiidsbestaan reeds had van Europeaan, Inlander en Vreemde
Oosterling, dan zal men in deze richting van zelf naar de
oplossing van het vraagstuk „het scheppen van een Inlandsch
kadaster" moeten zoeken.
k. Dat hieraan thans reeds, in het belang der rechtszekerheid,
dringende behoefte zou bestaan, is niet gebleken.
I. Zoodra in de toekomst die dringende behoefte daaraan zal blijken
te bestaan, zal, voorzoover daar thans over te oordeelen valt, voor
N.-I. het Torrensstelsel het meest geëigende zijn.
2) IX Invoering van een Torrens-stelsel in Nederlandsch-Indië
zoowel voor inlanders als voor Europeanen is wenschelijk, met dien
verstande, dat althans in den beginne het inlandsche stelsel blijve
afgescheiden van het Europeesche.
