18
credietinstellingen die door een minder deskund'g beheer en
gebrek aan economisch inzicht (vergis ik mij niet dan waren
gepensionneerde officieren met leidende functies belast), in
financieele moeilijkheden geraakten, werden toen gesteund
door het oprichten der „Javasche Hypotheekbank" om de
inzinking tot bepaalde afmetingen te beperken.
Moge deze hypotheekbank uitgroeien tot een groot
lichaam over geheel Indië tot heil van Land en Volk. Ik heb
dienaangaande te meer verwachting, omdat de Bankinstel
lingen ook wel tot de ontdekking zullen zijn gekomen, dat
crediet-hypotheken steeds crediet-hypotheken moeten blijven
en niet den vorm mogen aannemen van vaste hypotheken,
hetgeen bij sommige bankinstellingen tot schade van hun
bedrijf heeft plaats gehad. Het is niet noodig hierbij tot nadere
aanduiding over te gaan, omdat ik slechts een stelsel en de
gevolgen daaraan verbonden heb willen schetsen.
Ik wil mij niet wagen aan het taxeeren van „krankzinnige
cijfers", wil zelfs niet bij benadering gissen voor hoeveel honder
den millioenen als vaste en crediethypotheek hier op Java
zijn gevestigd, doch laat dit gaarne over aan beter gedocu-
menteerden bijv. „specialiteiten" in het aanvaarden van
„kadastrale erfenissen". De weg is ook hier voldoende aan
gegeven en gebaand.
Voor mij was slechts noodig het groote economisch belang
van het grondcrediet aan te tooneri en zijne gestadige ontwik
keling, die nooit die vlucht zou genomen hebben, indien niet
tot basis een bijna positief kadaster ter beschikking was
geweest. Is het nu nog noodig en mogelijk al de voordeelen
daaruit voortgesproten op te sommen? Laat ons liever
nagaan hoe het in de Inlandsche Maatschappij op crediet-
gebied gesteld is.
In het Welvaartsverslag 19041905 bladz. 123 (Hassel-»
man) lezen wij
