45
de ongunstige terreingesteldheid op zeer veel plaatsen kunst
matig horizontaal moest worden gehouden (z.g. ratameting).
Vooral het feit, dat verscheidene zijden te Soekaboemi op
deze wijze gemeten werden, en daarbij ongunstige sluitfouten
opleverden, deden ons er toe besluiten tot afdoende her
meting over te gaan van bedoelde polygoonzijden. Deze
hermetingen geschiedden met de intusschen gearriveerde
meetlatten. De hermeting s~resultaten zijn van dien aard,
dat de ratametingen voortaan beslist ontraden moeten worden!
Niet alleen werden door deze hermetingen belangrijk gun
stiger sluitfouten verkregen, maar het was bovendien
zeer opvallend, dat de meetlat-meting van bovengenoemde
zijde (9) de waarde 113,996 opleverde, een bedrag, dat slechts
9 mm met de vereffende waarde verschilde, terwijl de rata
meting 62 mm grooter bleek dan de lengte door meetlat
meting verkregen. En dit ondanks het feit, dat de vroegere
rata-meting van die zijde met grootst mogelijke voorzorg
door zeer ervaren personeel in onze tegenwoordigheid ge
schied was
Wij komen in verband met het bovenstaande ook nog
tot een andere conclusie, en wel de navolgende. Exacte
wetenschappelijke vereffening, ook al zijn de meetgegevens
minder gunstig, leidt vaak tot een zeer waarschijnlijke groe
peering van cijfermateriaal,
2) Oppervlakte-tolerans bij planimetreering.
Onze toleranstabellen van oppervlakteberekening zijn
gebaseerd op de Zwitsersche formule t 0.4 1/1, waarin
t en I zijn uitgedrukt in vierkante millimeters, ongeacht de
schaal. De toleransen geven het maximum toegestane ver
schil tusschen 2 van elkaar onafhankelijke planimetreerin-
gen. Indien de componenten aan de tolerans voldoen,
Onder één planimetreering of één planimeterwaarde wordt verstaan
het resultaat van meerdere „rondvoeringen" zoowel in gewone als in
doorgeslagen planimeterstand Zoo'n planimeterwaarde is dus vrij van
regelingsfouten, terwijl door meerdere rondvoering ook de afleesfouten tot
een minimum gereduceerd zijn.