62
1230.230.15 (=123°23'15") Wé bedenken, dat het getal
3540.560,49 S, wat de laatste 3 cijfers
3150.470,52 betreft, de secunden aan-
7921.261.16 S geeft, de voorgaande 3 cijfers
zijn de minuten, de eerste 3
de graden. Verder merken we op, dat de machine een
punt en een komma plaatst tusschen 2e en 3e, resp. 5e
en 6e cijfer, van achteraf gerekend, feitelijk bedoeld voor
afscheiding van duizendtallen van guldens en centen, doch
voor ons doel eveneens bruikbaar, zooals zal blijken. Het
doorloopende getal S diept nu gereduceerd te worden.
Allereerst moet het gedeelte der secunden (hier: 116)
verminderd worden met een aantal malen 60 (hier slechts
eenmaal), waarbij telkens het aantal minuten, dus het 4e
getal van achteraf, met 1 toeneemt; het doorloopende
getal wordt dus telkens vermeerderd met 1000 en vermin
derd met 60, hetgeen neerkomt op een vermeerdering van
telkens 9 AO. Dit zal men moeten voortzetten, tot het le
cijfer vóór de komma een nul wordt en de volgende cijfers
een getal kleiner dan 60 samenstellen. Is dit getal grooter
dan 60, dan wordt de bewerking nog eenmaal herhaald.
Voor de herleiding der minuten geldt een analoge bewer
king, waarbij echter het getal 94-0000 gebruikt wordt
(hierbij komt het gemak, meerdere nullen tegelijk aan
te slaan, naar voren). Thans wordt de bewerking voort
gezet, totdat als le cijfer voor de punt een nul verschijnt
en de volgende twee cijfers een getal kleiner dan 60
vormen.
7921.261,16 Wanneer het aantal secun-
9,40 den of minuten grooter dan
7921.270,56 10X60 is, kunnen we het ge-
9.400,00 val direct terugbrengen tot
-930.670,56 het voorgaande, door voor
9.400,00 de secunden eenmaal met
7940.070,56 - - 794° 07'56" 9400 en voor de minuten een
maal met 9400000 te vermeerderen.
