EEN EEUW
i Februari 1937 is het honderd jaar geleden, dat Staats
blad 1837 No* 3 een instructie gaf voor de Landmeters op
de hoofdplaatsen Batavia, Semarang en Soerabaja, waarmee
tevens naast het vrije beroep van Landmeter, dat van den
Gouvernements-Landmeter in het leven werd geroepen, een
functie uitgeoefend door ambtenaren, daartoe door den
Gouverneur-Generaal aangewezen, echter niet door het
Land bezoldigd* Hoewel aanvankelijk bedoeld om tot grond
slag te dienen èn voor de rechtszekerheid èn voor een juiste
heffing der grondbelasting, de verponding, heeft het Gouver-
nements-Landmeterskadaster, zich op den duur in hoofd
zaak ontwikkeld tot een rechtszekerheidskadaster, in het
bijzonder toen in 1874 een reorganisatie plaats had en daarbij
als doel voor oogen werd gesteld het Eigendoms kadaster in
Ned.-Indië, waar het was ingevoerd, geleidelijk te belasten
met de functiën van den Gouvernements-Landmeter* Met
vreugde kan geconstateerd worden, dat zulks thans voor
geheel Ned*-Indië het geval is*
Om in het kort de geschiedenis van de laatste honderd
jaar weer te geven, wil ik me bepalen tot het vermelden der
voornaamste gebeurtenissen in chronologische volgorde* Ter
verduidelijking gaan nog eenige jaartallen vooraf, waardoor
het geheel in drie tijdvakken verdeeld kan worden: de
periode van den chaos voor 1837, die van den Gouver
nements-Landmeter (1837 1874) en die van den Kadas-
tralen Dienst (1874 tot heden)*
I* De chaotische periode.
1800: Te Batavia en Ommelanden wordt geheven de
belasting van het 1/2 Heffing en administratie
geschieden zeer gebrekkig.
Het archief van het Landmeters kantoor te Batavia
verkeert in een treurigen toestand*
1818: Ook te Buitenzorg zal die belasting geheven worden.
Een eerste poging aangewend om tot een beteren
