122
3. Of het recht meerdere voordeelen voor den I.E. oplevert
dan Inl. bezitrecht behoeft niet meer bewezen te worden.
Een goed geregistreerd recht, dat de mogelijkheid opent
voor den I.E. zich eigenaar te noemen en er hypotheek op
te vestigen kan niet anders dan voordeelig zijn.
4. Of de formaliteiten al dan niet begrepen zullen worden zal
van den wetgever afhangen. Deze heeft het in de hand
die formaliteiten tot de noodzakelijkste te beperken en ze
bovendien begrijpelijk te maken.
De huidige procedure heeft inderdaad een reeks van for
maliteiten, die, omdat ze overbodig zijn, niet begrepen
kunnen worden.
5. Dat tot nu toe de conversie geen resultaten opleverde, be
hoeft ook dit heb ik reeds aangetoond geen reden te
zijn, om ze niet toe te passen. Dat geeft de commissie zelf
toe.
6. Het domeinrecht van den Lande kan gehandhaafd blijven,
voor zoover het betreft de gronden, den Inl. nog niet in
eigendom „afgestaan".
Wenscht de Regeering' er niet van af te stappen, indien
het den niet-Inl. betreft, die niet valt onder de categorie
minder-bemiddelde Europeanen, dan is daar niets op tegen.
Hier doet zich echter één moeilijkheid voor. Wat zijn
de gevolgen van een ruimere toepassing van de conversie
door den Inl. Dat op den duur de bemiddelde aspirant
eigenaar, wil hij grond hebben, agrarisch eigendom zal
moeten koopen. Op zich zelf valt daar niets tegen in te
brengen, doch de Gouvernementeele bemoeienis zal dan
niet meer vergoed kunnen worden met een koopprijs, daal
de basis om die te eischen, het landsdomeinrecht, is weg
gevallen.
Dit was juist wat Nolst Trenité beoogde met zijn prae-
advies: den Inl. eigendom toekennen en daardoor den koop
prijs aan het Gouvernement doen verdwijnen. Zal de Re
geering echter zoo'n financieele strop aanvaarden? Doet
ze het, des te beter, doet ze het niet, dan is er nog wel een
