18
bovengenoemde plaatsen is gebruikt, moet ik ook hier weer de
aandacht er op vestigen, dat de bruikbaarheid van het punt op
den voorgrond heeft gestaan, en wil ik deze aangelegenheid even
toelichten.
Aangezien de lengtemeting der zijden moest plaats hebben
met behulp van meetveeren of meetlatten, moest wel gezorgd wor
den, ter verkrijging van een voldoende nauwkeurigheid, dat de
polygoonzijden over het wegdek liepen (trottoirs kennen we in
Indië alleen in enkele straten).
Dat nu, ondanks het feit, dat de zijwaartsche druk aan de
kanten der wegen het grootst is, toch daar de palen werden in
gegraven instede van in het midden van den weg, is dus een
logisch gevolg van het stellen van den eisch van bruikbaarheid.
Men kan nu eenmaal niet, gezien het moderne verkeer met zijn
voortvliegende geweldige ijzermassa's langs het midden van de
wegen meten, zonder doorloopend in levensgevaar te verkeeren,
En al zou men met Gods hulp een dergelijke polygoneering zonder
ongelukken van menschen en materiaal kunnen uitvoeren, het
psychologisch effect van den gevaarlijken toestand gedurende de
metingen zou de nauwkeurigheid en de behoorlijke uitvoering niet
bepaald in de hand werken.
Terugkomend op deze verzekeringswijze, waarbij dus de
bruikbaarheid op den voorgrond heeft gestaan, zien wij, dat deze
later, met wijziging in den vorm der verzekeringsvoorwerpen,
herhaaldelijk is toegepast.
De bovengenoemde groote palen zich nog gebezigd bij de
polygoonverzekering van Padang, Bandjermasin, Benkoelen, Te-
lokbetong; kleinere palen voorzien van een voet zijn weer later
gebruikt te Brastagi, eenige plaatsen in Zuid-Sumatra, Ambon,
Kopeng, Bandoengan, Singaradja en Boeleleng, hier en daar met
gebruikmaking van een beneden den paal ingeaarden tegel, en
in den allerjongsten tijd zijn Straus-palen geplaatst te Palembang,
op den Poentjakpas en in Malang, waarbij de paal, indien deze
buiten den weg wordt geplaatst, van een 2 a 4 dm boven den
grond uitstekenden kop wordt voorzien.
Een bepaalde plaats in de verzekeringswijzen wordt ingeno
men door de polygoonverzekering van Pontianak. De structuur
van den bodem en het veel voorkomen van ijzerhout was aanlei
ding om aldaar bij de verzekering gebruik te maken van 1 meter
lange ijzerhouten palen, het benedeneinde voorzien van een ijzer-
