43 b.v. hebben gelijksoortige instrumenten in aanbouw. Veelal echter waren de moeilijkheden bij de constructie van de cylindrische assen en de meer gecompliceerde optiek der afleesmicroscopen een bezwaar. Men krijgt na de beschouwing van deze instrumenten wel sterk den indruk, dat in 10 jaren tijd de moderne theodoliet zich reeds tot een bepaald standaard-type ontwikkeld heeft, wat dan tevens een bewijs is dat het type voldoet. Uiteraard zijn er nog vele, en niet onbelangrijke, verschil punten aan te wijzen, doch deze zijn minder een gevolg van technisch kunnen als wel van verschil in opvatting of smaak van den gebruiker, b.v. de schaalmicroscoop (Zeiss en Galileo) of de optische micrometer (Wild), de automatische repetitie (Zeiss), de verbeterde repetitie (Wild) of de reïteratie (Galileo). Over de dubbelbeeldtachymetrie is helaas in de Italiaanschc brochures niets te vinden. Zou men, evenals in Frankrijk, deze werkwijze niet kennen? Ook de waterpasinstrumenten van de Italiaansche fabriek vallen op door hun overeenstemming met de moderne Duitsche en Zwitsersche fabrikaten. Voor middelbare nauwkeurigheid is het type P dadelijk naast de Zeiss C te plaatsen. Alle instrumenten van Galileo kunnen, behalve van een sexagesimale en centesimale, ook van een sexadecimale (1 kwadrant 90°,0000 randverdeeling voorzien worden, waarbij het opvalt, dat bij dit instrument laatstgenoemde uitvoering de normale is. Het type M is voor nauwkeurige waterpassingen bestemd. De kipschroef werkt hier niet op de vertikale as, doch op een horizontaal tusschenstuk (evenals bij sommige oude instru menten). Het inspelen van het niveau is in hét gezichtsveld van den kijker waar te nemen. Deze constructie, die o.m. ook bij Breithaupt en Fennel voor komt, is blijkbaar aanleiding om de bereikbare nauwkeurigheid o.i. wel wat te overschatten 1 mm per km). d. J.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor het Kadaster in Ned.-Indië | 1938 | | pagina 48