235
2 a 2,8 cm middellijn gebracht. Door de platen in alle richtingen
te bewegen, ontstaan daarop bijna mikroskopisch kleine krassen.
De plaat wordt vervolgens met een gevoelige stof bedekt. Hier
voor wordt gebruikt arabische gom met een zekere hoeveelheid
ammonium bichromaat, dat aan licht blootgesteld onoplosbaar
wordt.
De teekening wordt stevig aan de gevoelige plaat gehecht en
gedurende een bepaalden tijd aan zon- of kunstlicht blootgesteld.
De belichtingstijd wordt proefondervindelijk vastgesteld en liefst
gebruikt men kunstlicht, omdat de belichtingstijd daarvoor gemak
kelijker bepaald kan worden.
Geel geworden kaarten eischen een lange belichtingstijd, omdat
vuil geworden en gele kaarten de lichtstralen sterk absorbeeren.
Na de belichting zijn de gedeelten van de plaat, waarop de licht
stralen konden doordringen, bedekt met een onoplosbare laag,
terwijl onder de teekening de laag oplosbaar is gebleven.
Dan wordt voor de duidelijkheid de plaat in een bad van methyl-
violet gedompeld, waardoor het onoplosbare gedeelte een diep-
violette kleur aanneemt en het blanke gedeelte van het aluminium
duidelijk zichtbaar blijft. Met een zuur worden daarna de lijnen,
(het vrij gebleven deel) gegraveerd.
Minder goede kaarten vereischen in vele gevallen daarna nog
handgraveering, hetgeen aan het Instituut wordt gedaan door be-
roepsmenschen. Nu bevindt de teekening zich dus i n de plaat
(negatief).
Het drukken eischt echter een teekening in relief o p de plaat.
Dit geschiedt op de volgende wijze:
De geheele plaat, die buiten de teekening nog altijd de arabi
sche gom bevat, wordt overdekt met een vloeistof, die zoo veel
mogelijk vette deelen bevat. Het vet zet zich in de teekening vast
en het resteerend oppervlak wordt met een borstel schoon ge
maakt. Daarna wordt de plaat weer met een oplossing van ara
bische gom in water ingesmeerd. De vette deelen in de gravure
nemen deze oplossing in water niet op, zoodat alleen de rest van
de plaat met een laagje bedekt wordt.
Nadat de plaat vochtig is gemaakt, wordt er vette drukinkt op
aangebracht. De drukinkt wordt voornamelijk vastgehouden door
de vette deelen in de gravure. Volkomen goed is de gravure dan
nog niet, waarom de oppervlakte vervolgens met vloeibaar hars
o o
