208
Dit leidde er weer toe dat hij, die de zijde van het Kadaster
gekozen had, plotseling een 4-tal landmeters van de statistieke
opname boven zich op de ranglijst zag verschijnen. Dat was op
zich zelf niet zoo erg geweest, ware het niet dat deze landmeters,
wat hun kennis betreft nauwelijks op dien naam aanspraak kon
den maken en zij bovendien allen vreemdelingen (Duitschers)
waren.
Een hunner nu was als chef te Bandoeng geplaatst en de
overplaatsing van Soerabaja daarheen had geen ander doel dan
om dien landmeter door zijn jongeren collega wat meer met het
vak vertrouwd te doen geraken. Dat bleek echter niet zoo een
voudig. De Bandoengsche chef was juist bezig met de berekening
van het Preanger-driehoeksnet en de pas gearriveerde had tot
opdracht de polygoonmeting van de kota. Toen hij naar verze
kerde aansluitingspunten informeerde, bleken de coördinaten daar
van nog niet vastgesteld, zoodat hij naar werk moest zoeken om
den tijd door te komen. Zijn chef bleek zoo verstandig zich tot hem
te wenden wanneer hij in de knoop zat met de triangulatiebere
kening en vond in zijn landmeter 3e klasse aanvankelijk een ge
willige vraagbaak. Dit duurde echter niet lang, want de tegenzin die
de „leerling" bij e.e.a. liet blijken, deed den „instructeur" al spoedig
van het geven van verdere inlichtingen afzien, 's Mans kennis werd
duidelijk uit een brief van zijn directen chef te Batavia, waarin deze
hem aanried blz. zooveel van „Bapernfeind" eens na te slaan
Uit het Bandoengsche lijden werd landmeter Bertsch gelukkig
na 9 maanden reeds verlost, want in Mei 1880 volgde zijn over
plaatsing naar Probolinggo, waar de Resident reikhalzend naar
hem uitkeek, aangezien aldaar 30 mantries wachtende waren op
een baas, om het werk van de statistieke opname in de residentie
van dien naam ter hand te nemen. Daarbij kwam dat deze heeren
zich den tijd hadden trachten te verkorten en de beurs te spekken
met het smokkelen van opium. De kist van den theodoliet bleek
een prachtige bergruimte en geen douanebeambte kwam op het
idee in den mantri met zijn instrument een opiumsmokkelaar te
zien. Bij het optreden van den nieuwen chef kwam aan deze practijk
spoedig een einde.
Het volgende jaar had zijn promotie tot landmeter 2e klasse
plaats.
