50
Alvorens U echter iets mede te deelen omtrent dezen gouvernements
dienst, wil ik eerst een en ander vertellen over het begrip kadaster, dus
nader aangeven wat verstaan moet worden onder een kadaster.
Slaan we een Nederlandsch leerboek op over het Kadaster, dan vangt
hoofdstuk I meestal aan met een nadere verklaring van het woord „kadas
ter" en dan blijkt dat de geleerden het omtrent de beteekenis van dat woord
niet eens zijn.
Het zou zijn afgeleid van het latijnsche woord capitastrum of van het
Italiaansche catastro, dan wel van Griekschen oorsprong zijn. De beteekenis
van al deze woorden komt vrijwel overeen met het begrip kohier van de
zen tijd. Hoe dit ook zij, veel hebben we aan die historische interpretatie
niethet komt er voor ons op aan welke beteekenis thans aan het woord
kadaster wordt toegekend. Ook die beteekenis vinden we in de kadastrale
literatuur nader toegelicht.
Het Kadaster zoo zegt men, is een instelling, die door middel van kaar
ten (plans) en registers een omschrijving geeft van alle stukken grond bin
nen het gebied van een staat gelegen, of ook wel, een beeld en beschrijving
geeft van alle onroerende goederen in een bepaald gebied.
Ook las ik eens de definitie.,een algemeene inventaris van alle onroe
rende goederen", waarachter men zich dan de woorden moet denken „in een
bepaald gebied".
Van al deze definities lijkt de laatste me nog het beste. Evenwel doet
zich het eigenaardige verschijnsel voor, dat bij aanvaarding van een der
genoemde omschrijvingen, de instelling, die hier te lande met den naam Ka
daster wordt aangeduid er niet onder begrepen zou kunnen worden, ma.w.
ze zijn te eng. Een ruimere definitie - in sommige opzichten misschien
weer te ruim zou kunnen zijn: een kadaster is een registratie rn.b.t. on
roerend goed met een bepaald doel in een bepaald gebied. Fraai is deze
definitie niet; het begrip is er niet scherp mee omlijnd, doch het is mo
gelijk en daar komt het op aan om alles wat zich als kadaster aan
dient er onder te begrijpen.
In de ruimere formuleering is vermeden te spreken van het kadaster als
van een instelling, zulks ter voorkoming van misverstand. Op den voorgrond
staat hier het begrip en dat houdt registratie in. Dat het orgaan, dat met
de registratie belast is ook wel „kadaster" heet, is een nevenzaak.
Bovendien wordt niet meer gesproken van kaarten of registers. Het is
n.l. zeer wel mogelijk, ook in de huidigen tijd, zich een kadaster voor te
stellen, dat alleen bestaat uit registers of alleen uit kaarten.
Dat in de eerst genoemde definities sprake is van kaarten en registers
ligt voor de hand, als men bedenkt dat het Nederlandsche kadaster inder
daad met beide hulpmiddelen werkt.
Met dat al luisteraars, zult U er nog wel steeds niet achter zijn, wat
nu een kadaster eigenlijk is. Daarom zal ik dat aan de hand van eenige
voorbeelden trachten duidelijk te maken.
Ik wil beginnen met een paar instellingen, die den officieelen naam van
kadaster dragen. In de eerste plaats komt daarvoor in aanmerking het Ne
derlandsche Kadaster.
