241
De resultaten waren
le serie. Constante fout 0,060 m op 100 meter, met een mid
delbare fout van zb 0.01 m.
Middelbare fout in de gewichtseenheid (na toepassing van
de berekende vermenigvuldigconstante) zh 0.045 m.
De gewichtseenheid was: het gemiddelde van twee aflezin
gen op 100 m, de mf. in de enkele af standsaflezing op 100
m zou dus zijnzb 0.045 \/2 zb 0.063 m.
2e serie, (zelfde waarnemer).
Constante fout 0.035 m op 100 meter, met een mf. van
zb 0.01 m.
Middelbare fout in de gewichtseenheid zb 0.047, dus mf. in
de enkele afstandsaflezing op 100 m zb 0.066.
De vraag is echter of deze vermenigvuldigconstante over de ge-
heele linie wel als zoodanig te interpreteeren is. Bekijkt men nl. de
waarnemingen dan ziet men dat van 20 tot 80 meter de verschillen
tusschen gemeten en ware afstanden regelmatig afwisselend positief
en negatief zijn, van 80 tot 140 meter zijn echter steeds de gemeten
afstanden grooter dan de ware. Nu is het zeker niet uitgesloten dat
een echte" vermenigvuldigingsconstante zich toevallig op een derge
lijke wijze uit, vooral als deze, zooals in de tweede serie, kleiner is dan
de mf. in de waarnemingen.
Het was den waarnemer echter zelf opgevallen, dat hij op af
standen tot 80 meter geen moeite had met het aflezen van de mm
op de baak en het schatten van onderdedenbij grootere afstanden
viel, hoofdzakelijk tengevolge van ondulatie, het schatten van onder
deden van mm hem moeilijk.
Het heeft er dus den schijn van dat, zoolang de opnemer de
millimeters op de baak kan aflezen en de onderdeden schatten, er
geen sprake is van een constante fout; dat echter zoodra de onderdee-
len van mm moeilijk waarneembaar zijn en de mm zelf reeds eenigs-
zins onzeker worden, een constante fout optreedt.
Ten einde dit eenigszins zuiverder na te gaan werden de waar
nemingsseries gesplitst in twee gedeelten, namelijk beneden en boven
de 80 meter.
Terwijl bij de eerste bewerking de gewichten/evenals bij de
eerste reeks, omgekeerd evenredig met de afstanden waren genomen,
werden hier, gezien de veel kleinere variatie, geen verschillende ge
wichten toegepast.
