Ik grond mijn vrij stellige beweringen natuurlijk ergens cv en dat is dit: Wij zullen zien, dat de G-rieksehe kaarten een logische ket ting vormen, waarbij iedere, volgende gesteund is op zijn voor gaande. Daar de vroegste voorgaande (n.l. de kaart van Ana- ximander) nog een kaart is van een veel te groot gebied, kan men er stellig van opaan, dat daarvóór reeds eenvoudiger kaarten hebben bestaan. Bijvoorbeeld de f otogrammetrie heeft haar intrede gedaan. Het, eerste nroduct is nerse geen foto- grammetrisehe we reiskaartzelfs niet een fotogramm, landkaart, doch een kaart van een afgebakend, betrekkelijk klein, gebied. Als wij b.v. bij Hecataeus het begrip zien van een bepaalden vorm van het continent van Europa, Azië en Afrika, dan kan men zeker zijn, dat de voorgaande een kleiner gebied behandel de. Ik ga zelfs zoover, dat ik vermeen aan te kunnen toonen, dat er kaarten zijn, die men moet beschouwen als een uiting van een nieuwe gedachte, toegepast op een vroegere kaart.. Beschouwen wij b.v. de kaart van Hecataeus, dan zien wij,dat deze kennelijk samengesteld is in twee kwaliteiten n.l.: 1, Een vrij goed begrepen Middellandschesee gebied. 2Een vaag voor den geest staand begrip van den algemee— nen vorm van Europa, Afrika en Azië. Hiertoe wijs ik op de vrij behoorlijke conceptie (rekening houdende met de schaal) van Spanje binnen de Middellandsche zee, Corsica en Sardinië, minder goed van Italië, goed van Griekenland, Klein Azië, de Hoode zee, de Afrikaansche Mid dellandsche zeekust en Kreta. Wijders valt op het idee van de platte schijf, zooals men zich de aarde schijnt te denken. Ieder nu, die eenig begrip heeft van kaarteering op' het oog, weet en begrijpt, dat deze vorm nooit zoo aangevoeld kan zijn uit, beschouwing en dus het product moet zijn van vele de tailkaarten en vermoedelijk ook plaatsbepalingen. Het is dan ook volgens mij aan geen twijfel onderhevig, of dit product steunt reeds op veel ouder materiaal en toen dit ter wereld kwam, lagen de ontdekkingstochten langs de Middellandsche Zee, in Klein Azië (Zie Eufraat en Tigris) en in N. Afrika, allang achter den rug. Onder Afrika, dat hier saamgenomen wordt met Azië, staat uitdrukkelijk de Oceaan vermeld. Hecataeus moet dus reeds be kend geweest zijn met de vaart om Afrika via kaap de G-oede Hoop Het volgend product is de kaart van Democritus, 100 jaar later. Op zichzelf zou deze kaart bespottelijk zijn na de reeds betere, die Hecataeus had voortgebracht. Het laat zich dan ook alleen verklaren, dat Democritus hier zijn ideeën omtrent de foutieve opvatting van Hecataeus aanteekent. Bat hij nu niet meer met een zoo onzinnige» vorm van de

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Orgaan der Vereeniging TAK | 1940 | | pagina 6