bruiken en de atlassen worden dienovereenkomstig steld door onderwijzers, leeraren enz. Een standaardwerk is in Nederland nooit meer tot uitgave gekomen. Buitengewoon fraai waren daarentegen de Duitsche uitgaven, vooral de z.g Andree en Stieler, de Engelsche uitgaven mochten er ook zijn doch waren sterk overladen. Den laatsten tijd gaan deze uitgaven ook weer achteruit door de invoering van de foto-litho en gebruik van minder kwaliteit papier, Alles is nu meer ingesteld op de massa- afname, wat aan de kwaliteit niet ten goede is gekomen, Intusschen is steeds meer de vraag gegroeid naar topo grafisch kaartwerk (naar topos oord en graphein beschrij- vèn)Een topografische kaart beoogt meer de absolute weer gave van de terreinvormerij terwijl de chorographische meer een overzicht van het soort terrein beoogde. Deze laatste kon daarbij zoodanig bewerkt worden, dat langzamerhand het verschil met een topografische kaart in het niet zinkt. Volkomen terecht is begrepen, dat een topografische kaarteering geen particuliere aangelegenheid is,zoodat ie dere Staat, die zichzelf respecteerde, zelf tot uitgave overging en een eigen topografisch instituut oprichtte. Nog kon men zich in den aanvang moeilijk van de oude ideeën losmaken, totdat tenslotte ook daarin ordening kwam, DeHverkenningH van de te kaarteeren gebieden, die in het laatst van de 17e eeuw schoorvoetend en streeksgewijs plaats had op particulier initiatief, heeft zich als zoodanig steeds verbeterd en is toen Staats-aangelegenheid geworden. Daardoor is het heel moeilijk om een juisten datum voor de verschillende landen aan te geven. Om de gedachten te bepalen kan men wel besluiten tot de volgende dateeringen van invoering van een van staatswege geordende verkenning en uitgave van een stafkaart"alleen de voornaamste, die ons aangaan zijn hier vermeld), geba seerd op terreinopnamen op grooter schaal. (Vaak is de be gindatum van de aangevangen uitgave vermeld. Het gereedko men kan dan geruimen tijd geduurd hebben.) Duitschland (Brandenburg 1:50000 in 270 bladen) 1767-1787 België (de Ferraris 1:11520 in 275 bladen) 1772-1777 Engeland (aanvang der verkenningen) 1791 Frankrijk (Napoleontische verkenningen) 1800 enz. Spanje (Admiraliteitde Amerikaansche kust)1801 Nederland (Krayenhof) 1802-1804 Duitschland (Weimarinstituut 1:177000 in 254 bladen) 1807 Japan (aanvang der verkenningen) 1810

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Orgaan der Vereeniging TAK | 1940 | | pagina 4