14
voor de horizontale ruitlijnen. nauwkeurigheid van deze
kaarteering controleert men door na te gaan, of alle even
wijdig aan de diagonalen gelegen ruitpunten op rechte lijnen
liggen, en of bv. EF precies 50 cm is.
Den rechthoek ABCD kan men ook op de volgende wijze ver
krijgen. Men buigt het papier in de breedte dubbel zonder te
vouwen, past de korte zijden op elkaar, prikt op elk van de
twee hoeken een gaatje door, legt het papier open en ver
bindt de punten door de rechte lijnen ab en dc (zie fig. 8)
Vervolgens buigt men het papier in de lengte dubbel en laat
de lijnen elkaar nauwkeurig bedekken. Nabij elk der beide
einden van de lijn wordt een gaatje doorgeprikt, waardoor
de punten A, B, C en D ontstaan.
Iets moeilijker is de constructie van een scheef ten op
zichte van de randen liggend ruiten.netMet behulp van een
planblaadje bepaalt men de afstanden dx en bx1 (zie fig 9),
als xxen yy' twee ruitlijnen zijn, die elkaar ongeveer in
het midden snijden. De lijn xx' kan dan op het plan getrokken
worden. Daarop zet men den afstand xs uit, welke eveneens
met behulp van het planblaadje is vastgesteld. Door op xx'
met den stangpasser gelijke stukken es sf uit te zetten en
dan door omboging met constanten straal de punten g en h
te bepalen, kan den de lijn gsh trekken, die dan xx' lood
recht snijdt. Van s uit prikt men op dit assehkruis de dm—
punten met een verdeelde metalen liniaal en een piquoir.
Vervolgens richt men in e en f op eenvoudige wiize(met twee
schuif driehoeken) loodlijnen op, die men eveneens van dm—
verdeeling voorziet. Daarna trekt men door de zoo verkre
gen punten de ruitlijnen evenwijdig aan de lijn xx' (sommige
moeten door drie punten gaan, wat een goede controle op de
zuiverheid geeft) Ook deze lijnen worden weer alle van dm—
verdeeling voordien, uitgaande van de snijpunten met yy'
waarna men de ruitlijnen evenwijdig aan yy' trekt. In sommi
ge hoeken moet men er dan nog enkele korte stukken ruitlijn
bij construeeren. Controle als bij het vorige geval.
Het assenkruis kan ook op de volgende wijze verkregen wor
den. Nadat men op bovenomschreven wijze de lijn xx' getrokken
en daarop het punt s gekaarteerd heeft, geeft men op dezelf
de lijn de punten P en Q (zie fig. 8)aan, zoo dat Ps sQ,
buigt het papier om, legt P precies op Q, prikt door bij li
en i en voor controle ook bij k en 1, legt het papier open,
verbindt de punten h en h', k en k'1 en 1', i en i', kaar-
teert de middelpunten van de verbindingslijnen en trekt over
deze middelpunten de lijn yy'
Zeer gemakkelijk voor het aanleggen van een ruitennet is
een ruitpuntenmalDit is een zware metalen plaat, waarop
de ruitpunten door zeer nauwkeurig aangebrachte gaatjes ziin
