'H
d. Methode met millimeterpapier
..Op de te vergrooten of te verkleinen figuur wordt transpa
rant miilimeterpapier gelegd. Op het papierwaarop de ver
grooting of verkleining get eekend moet worden, brengt men in
potlood een ruitennet aan. De zijden der vierkantjes worden
evenredig grooter of kleiner dan de vierkantjes van het mil
limeterpapier.
De snijdingen van de lijnen in de te vergrooten figuur met
a
H
JJJ Elil lime terpapier worden uitgepast
en ver
groot of verkleind ull:ge2êt.
Gemakshalve plaatst men letters en cijfers bij de verdeeling
in vierkanten.
Het uitpassen gaat vlug met een zgn. reductie- of propor
tiepasser. Ook voor de andere eerder omschreven werkwijzen kan
men een reductiepasser bezigen.
Ook ondoorzichtig millimeterpapler kan gebruikt worden. In
dit geval wordt de vergroote of verkleinde figuur op het mil
limeterpapier geteekend.Evenredig kleinere of grootere vier
kanten worden éérst in potlood op de origineele teekening
aangebracht
e. Pantografische methode.
Ook kan men voor vergrooten of verkleinen de pantrograaf
gebruiken. Alleen met de zgn. precisie-pantograaf zijn nauw
keurige resultaten te bereiken. Het principe komt op het vol
gende neer. AE, CD, CE en BE (zie fig. 26) zijn linealen, die
paarsgewijs evenwijdig loopehd aan elkaar bevestigd zijn.Punt A
wordt vastgezet. Punt C bevat een potlood; punt F een stift.
Doorloopt punt F den omtrek (gestippeld) van een figuur, dan
beschrijft punt C dezen verkleind. De mate van verkleining is
afhankelijk van de verhouding der gelijkvormige driehoeken ABF
en AEC. Men kan deze verhouding veranderen door de bevesti
ging van de punten E en D te verplaatsen. De linealen zijn op
bepaalde plaatsen doorboord en bevatten daarbij op punten, die
met elkaar correspondeerende mate der verkleining.
"Vergrooten wordt verkregen door verwisseling van de punten
C en F.
f. Fotografische methode.
Vergrooten en verkleinen langs fotografische weg geschiedt
aan de fotografische inrichting, verbonden aan het bureau
van den landmeetkundigen dienst te Amsterdam. De kaart wordt
daartoe opgezonden met vermelding van de schaal, waarop de
foto moet gemaakt worden.
s Gravenhage
B.J. Lensen, J.H.H. Bongaerts.
