8 In figuur 13 is een nomogram voorgesteld, waarbij we een door zichtige aflezer behoeven, welke van een rechthoekig kruis is voorzien» Een bepaalde stand is meteen in de figuur aangegeven. Er kan b„v„ de vierde evenredige tot a5 b en A, mee worden opge lost. in het voorbeeld is genomen: a 90, b - 60 en 12. 90 60 12 We lezen af: pj Q0 De juistheid bJLijkt uit de gelijkvormigheid van de driehoeken, welke in de figuur voorkomen en waaruit de evenredigheden voort vloeien* Met behulp van een goniometrische tafel is het nomogram van figuur 14 geconstrueerd om op dezelfde wijze als bij het voor gaande nomogram, met de kruisaflezer de onbekende te vinden in de evenredigheid: a b sin sin als drie van de termen ben bekend zijn Sinusregel VoorbeeldVoor a 50, b 20 en 40vinden we; P ruim 15» Hetzelfde doel kan bereikt worden met het nomogram Kad„no058, De dragers vormen hier niet alleen rechte lijnen, maar een parabool met symmetrie-as Lossen we hetzelfde voorbeeld daarmee ops dan bepalen we hier eerst m uit a en A (m is de middellijn van de ongeschreven cir kel in A ABCDe rechte lijn, welke door punt A 40 aan de- binnenkant van de rechter parabooltak door het punt a 50 van de symmetrie-as wordt getrokken* snijdt de linkertak in het punt m 85 Van dit punt uit snijdt de rechte lijn door punt 20 b) op de symmetrie-as de reohtertak in een punt, wat aan de binnenkant af gelezen de gevraagde uitkomst B 15„2 oplevert* Ander,voorbeeldVan A ABC is a 26, A 61 en C 49. Gevraagd; b en e„ Oplossing; Uit praetische overwegingen kiezen we in de bere kening a 260 en vinden dan in verband met A 61 m 317,7. Hieruit en uit C 49 volgt nu: c 221 en in verband met B - 90 b - 314 bijna. De zijden van de gevraagde driehoek zijn dus a 269 b 31s4 en c 22,1. Zoals het hoofd aangeeft, dient Kad*58 ook voor de berekening van coördinaten uit richting en afstand. VoorbeeldVanuit een punt met de bekende coördinaten x s= 215*49 en y 68,74 is een lijn getrokken van 28,5 m met een azimuth van 45. Welke zijn de coördinaten van het eindpunt? L 285 geeft in verband met Sin A A 45) een uitkomst van 185,0 en in verband met cos A (A 45) een uitkomst van 216,7. Het gevraagde punt heeft dus de coördinaten x 215,49 18,50

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Orgaan der Vereeniging TAK | 1941 | | pagina 9