den van 5 ram.in werkelijkheid dus 100 m.zodat 200 cirkel-
of afstandshogen moesten worden getrokken.
Langs de buitenste of 20 km. cirkel moest een randverdeling
aangebracht worden, georiënteerd op het Noorden. Dit was
het grote vraagstuk. De oplossing is"het ei van Columbus'7.
De coSrdinaten van elk 10-tal graden werden met richting en
afstand berekend, dus met een permanente afstand van 20000m.
Bovendien werden berekend de coördinaten van tot en met
9/2 graad; .hiervan is een mal vervaardigd, met behulp waar
van da gehele rand in halve graden kon worden verdeeld.
In verband met het feit, dat de kanonnen en de instrumen
ten niet dezelfde randverdeling hadden, moest een dubbele
randverdeling worden aangebracht en wel in sexagesimale ver
deling en in milliradialen of straalduizendsten. Deze laat
ste verdeling wordt bij de artillerie meestal gebruiktomdat
bij bekendheid van de afstand de onnauwkeurigheid van het
schot, direct uit de richting kan worden afgeleid. Is de af
stand bv. 12000 m. en het verschil in richting 3 straaldui
zendsten, dan is de onnauwkeurigheid, tenminste vanuit een
punt gezien 36 m. Als dergelijke opgaven van verschillende
posten komen, kan de werkelijke afwijking vrij nauwkeurig wor
den bepaald.
Precies uitgerekend zou de horizon dus in 1000
6283.- delen verdeeld moeten worden. Dit wordt afgerond op
6300. Sr zijn ook landen die een rand van 6400 bezigen in
verband met de gunstige deelbaarheid.
Omdat we niet beschikten over tafels met straalduizendsten
werden de 10-tallen eerst omgerekend in graden,waarna op
dezelfde wijze te werk werd gegaan.
Het gedeelte binnen deze boog van 20 km. straal, was dus het
gebied dat onder het bereik van het planchet viel. Teneinde
de plaats van het doel in dat gebied te kunnen bepalen,moes
ten met elke observatiepost als middelpunt, cirkelbogen met
de vereiste verdeling worden aangebracht,en, om de duidelijk
heid niet te schaden, buiten de cirkelboog van 1 m. straal.
Door de beperkte ruimte was het in de eerste plaats onmoge
lijk om die cirkelbogen elkaar niet te laten snijden, en ten
tweede konden de bogen niet steeds dezelfde straallengte be
houden, zodat men was aangewezen op verspringingen in de
randverdeling van de zijposten. Op het planblaadje werd toen
uitgezocht, op welke wijze het kleinste aantal versprin ingen
kon worden verkregen, en met wellce afstanden de coördi eten
van de 10—tallen graden moesten worden berekend.