Jordan, de Duitse leermeester der Geodesie, heeft reeds
in 1397 gezegd, dat een gedrukt verkrijgbare kaart voor
de gemeenschap onvergelijkelijk grotere waarde bezit, dan
de in een of ander ambtslokaal zorgvuldig bewaarde, met
de handgetekende kaart (origineel). De gedrukte kaart'
verhoudt zich tot de originele tekening als een openba
re bibliotheek tot een geheim archief. Dit is tegen
woordig in liet tijdperk van het papier en van tot grote
prestaties in staat zijnde druktechnieken, waartoe ons
de verder tot ontvmLkkeling gekomen kuituur, tot meer
intensieve werkzaamheid in onze vaderlandse levensruim
te gevoerd heeft,niet minder waar dan 40 jaar geleden.
Het doel der opmetingswerlcen is nagenoeg in alle ge
vallen het plan of de kaart; de uitwerking van deze ar
beid hangt af van de vermenigvuldiging der plans of
kaarten, van hun gebruik door zoveel mogelijk belangheb
benden. Er is slechts één reden, die tegen de versprei
ding der plans en kaarten pleit: de militaire landsver
dediging.
Teneinde aan de techniek en het bedrijfsleven geen on
nodige schade te berokkenen, is het verbod der verbrei
ding van plans en kaarten, beperkt tot de vestingsge-
bieden en militair gewichtige landsgrenszonefs.
Voor de vermenigvuldiging van kaarten en plans staan
tegenwoordig de meest verschillende soorten technieken
ten dienste, een haast onoverzienbaar aantal van syste
men; een grondige beschrijving daarvan zou een dik boek
kunnen vallen en zou toevertrouwd moeten worden aan een
in de reproductietechniek doorkneed specialist.
Doelbewuste vermenigvuldiging vergt, uit de overvloed
datgene te vinden,wat met de minste kosten het beste
resultaat voor het beoogde doel der plans doet ontstaan.
Er zullen thans slechts de meest geschikte ingevoerde
werkwijzen voor de reproductie van grondboekplans en o-
verzichtsplans in zoverre beschreven worden, als voor
de gebruiker der plans welkom is ter beoordeling van
plankopieën en hun aanwendingsmogelijkheden.
Voor een' eerste overzicht zijn twee belangrijke hulpmid
delen zie voetnoot volgende bladzijde) in het me
chanisch kopiëren aan te wijzen.
I2 de chemische of mechanische werking van licht op
9.
