tussen Vlie en Lauwers tot het terrein van zijn onder
zoek gemaakt. Dan eindigt het onderzoek omstreeks 1795,
het tijdstip waarop van een zelfstandig Fries recht niet
meer kan worden gesproken, al vertoont het nog eigen
trekken
Tenslotte zijn de verveningen buiten beschouwing gelaten,
omdat die voor de lage verveningen reeds uitvoerig werden
behandeld door D. Wichers-Wierdsma in zijn geschiedenis
van het adm. toezicht op de lage verveningen in Friesland
1835 en hoge verveningen bijïia niet voorkwamen
De ontwikkeling van het grondbezit in dit deel van ons
land is zeer interessant. Mr. Winsemius bespreekt de
verschillende opvattingen daarover.
Dit de oude historie is ons een stel Friese wetten
overgebleven, maar een volledige codificatie van het
waterstaatsrecht bevatten die bij lange na niet.
Een goed schema van de oud-Friese rechtsorganisatie is
ook blijkens von Richthofen en Jaeckel niet op te stellen.
De vroegere bedijkingen zijn voor een belangrijk deel wel
terug te vinden. Voor de kennis van de ontwikkeling van
het dijkrecht is dat wel nodig gebleken.
Het is alweer het kadastrale archief, dat zeer duidelijk
wijst op deze bedijkingen (dus ook op zeer oude landaan
winningen, al dienden de dijken oorspronkelijk slechts
als waterkering en niet als middel tot inpoldering).
In het hier besproken werk komen vele voorbeelden voor
van de uitbouw van dijkorganisatiesWij maken kennis met
de Upstalboom, het in de 11e, 12e en 13e eeuw werkende
verbond van de Friese zeelanden, welk verbond zich o.m.
bemoeide met het dijkrecht en 17 keuren en 24 landrech
ten opstelde, die algemeen van kracht waren.
Scelta's, grietmannen, aeega's, atten en orkenen komen
uit vroegere eeuwen tot ons naast zoenlieden en post
meesters, schouten en schepenen.
De schrijver vertelt ons bij de behandeling van de on
derhoudsplichten van zeedijken over de voor-kadastrale
tijd, toen in de plaats van zuivere opmeting een eed
van de onderhoudsplichtige werd gevraagd,welk recht van
beëedigde aangifte van de grootten omstreeks 1500 reeds
tot een hogere ontwikkeling was gekomen, immers,
