de opmeting mocht niet meer worden geweigerd.
Via de registers van Aanbreng (betrekkelijk de floreen-
belasting, welke floreenkohieren nog de grondslag blijven
voor de verdeling van de dijklasten lange tijd nadat het
Kadaster hun rol in de belastingadministratie overneemt),
komen we weer op bekend terrein.
Maar telkens dwalen we naar de Middeleeuwen terug, nu
eens om getuige te zijn van het vertrek van vele onder
houdsplichtigen, die hun huis en have verlieten voor het
ongewisse bestaan in andere landen, omdat zij niet meer
tot voldoende dijkherstel in staat waren, dan weer langs
inzijlen en uitzijlen" (hetgeen iets anders is dan in
zeilen en uitzeilen!) en over kerkwegen, lijkwegen, heer-,
wegen, dijkwegen en hemwegen naar de (onduidelijke) al
gemene wettelijke bepaling, dat er steeds vier wegen naar
het haudstoed (^kerkdorpmoesten leiden.
Het recht van aanwas moet in de Noordelijke delen wel
een grote rol gespeeld hebben. "Opmerkelijk is het
zegt de schrijver op blz. 113, hoe weinig daaromtrent'
bekend is Volgens "Huber "Hee&en&aegse Rechtsgeleert-
heyt7ï Je druk 1729 kwamen de aanwassen in Friesland
en Groningen toe aan de aangelanden naar de lengte van
ieders dijk, terwijl van Apeldoorn heeft aangetoond "dat
in ieder geval reeds sinds het begin van de 13e eeuw
in de Friese landen de rechtsovertuiging leefde, dat
het Romeinse recht voor de Friezen kracht van wet had.,r
Voor T.A. zijn deze bladzijden 118-122 en 188-192)
over de oude aanwasrechten zeer instructief.
Het is'moeilijk in een korte bespreking dit belangwekken
de boek tot zijn recht te laten fcODieiU TOOT QÏ1S is het
ongetwijfeld aantrekkelijke vaklectuur.
De verhypothekering van onroerende goederen in de 16e
eeuw- om nakoming van zekere overgedragen onderhoudslas-
ten te verzekeren (blz. 123), de opmetingen in I702 van
nieuwaangelegde dijken in de zevenwouden door de Land
schapsmeter, cle naasting van de Bildt door de Saksiche
vorsten, waarschijnlijk omdat zij rechten op de (afgeba
kende) aanwas laten gelden en vele andere zaken kan men
beter zelf lezen, als men zich een eigen oordee'l wil
vormen.
39
