"verpondingsregisters", waaMn alle gronden en huizen liggen in de Franse tijd opgericht, met met het doel een betrouwbare grondslag te verkrijgen voor de regelmatige verdeling van de grondbelasting. "Verponding". Reeds"eerder in de geschiedenis der Lage Landen was getracht, een belastingadministratie te maken,die steun de op een betrouwbare schatting van het huizen- en grond bezit. Zo bestonden in"de 15e eeuw in sommige streken waren opgetekend,welke voor de heffing ener "verponding"' in aanmerking kwamen, d.i. voor de heffing van een ponds pondsgewijze bijdrage in de landsonkosten op de grondslag van het land- en huizenbezit. In het Rijksarchief te As sen zijn oude verpondingskaarten teruggevonden met dé bij behorende opmetingsveldwerken van de Dwingelder Es door de Gesehworen Lantmeter Bommers van Alkmaar( waar in die tijd meerdere landmeters vandaan kwamen) in 1640 vervaardigd ten behoeve van een in 1630 bevolen grondher- schatting. Uit de 18e eeuw is in het Stadsarchief te Amersfoort nog bewaard gebleven de zgn.'Woningblafferd van 1755 (navolger van een veel oudere), die ten dienstè van belastingheffing is bijgehouden tot in de Franse tijd. Dat de belasting-inning via de oude' verponding - welke berustte op een zeer grove schatting - niet al te billijk was, blijkt wel hieruit,dat het gewest Friesland volgens de oude schatting 16,71$ van het totale belastingbedrag moest opbrengen, terwijl na de oprichting van een per ceelsgewijs Kadaster dit percentage daalde tot 11,15%. Tot de oprichting van zulk een kadaster werd in Frank rijk in het laatst van de 18e eeuw besloten, (zoals hier vóór reeds aangestipt:) ten behoove van een gelijkmatige heffing ener grondbelasting. Na de inlijving van ons land bij het Keizerrijk gold dit besluit uiteraard ook voor onze gewesten. Invloed der Physiocraten. Hoewel ongetwijfèld ook de éénwording tot moderne Staat in Frankrijk het geweldige werk hééft geschraagd, mag toch niet uit het oog worden verloren,dat ons Kadaster hoogst waarschijnlijk aan de druk der roerige Franse Physiocraten zijn prille bestaan te danken heeft. Zo als men uiteraard weet,zagen immers deze invloedrijke Physiocraten (waartoe Quesnay, de latere hofarts van Lodewijk de Vijftiende, en Turgot, doortastend Minister van FinanciSn onder Lodewijk XVT, 12.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Orgaan der Vereeniging TAK | 1948 | | pagina 14