de eigendoms- en hypotheekrechten. En in die tijden was
de eigendom een veel heiliger huisje dan thans het ge
val is. Bij de invoering in 1838 van het Burgerlijk Wet
boek werd het Kadaster ingeschakeld bij de overdracht
van onroerende goederen en de vestiging van hypotheken.
Deskundigen menen,dat de doeltreffendheid en de gede
genheid van de kadastrale administratie meegewerkt
heeft tot de hoge vlucht van het hypotheekwezen: op 1
Januari 1940 bedroeg het aantal hiet-geroyeerde hypo
theken ongeveer 7530.000 waarbij een totaal-bedrag
van 6.050.000.000 gulden was betrokken.
De inschakeling sinds 1838 van het Kadaster bij de
overdracht van onroerende goederen maakt de bijhouding
van de grondadministratie tot een betrekkelijk eenvou
dig systeem. Elke acte van verkoop vermeldt immers het
kadastrale perceel en komt ter kennis van het Kadaster.
Bovendien zorgt een sluitend systeem van ambtelijke
maatregelen ervoor, dat de landmeetkundige dienst be-'
richt ontvangt van elke sloping verbouwing en nieuw
bouw,waar deze ook is geschied, of het nu ergens in de
eenzaamheid van de Drentse hei, dan wel in de drukste
straat van de grote stad is. Alle die veranderingen
van en in de grondeigendommoa zijn niet alleen in de
kaarten en registers tot op de dag bijgewerkt,,doch al de
verschillende "tussentoestanden" zijn in het kadastrale
archief bewaard gebleven. Het Kadaster geeft dus niet
slechts een beschrijving van de grondeigendom op een
bepaald ogenblik, het bevat óók de volledige gesehiedé-
nis sinds 1838 van die eigendom voor ieder stuk grond,
waar dan ook in Nederland gelegen.
Aanknopingspunt voor Sociografen.
Deze volledige geschiedenis is vanaf onze dagen tot
omstreeks 1845 dus voor wat de laatste honderd jaren
betreft) op tamelijk eenvoudige wijze terug te zoeken.
En hier nu ligt een prachtig aanknopingspunt voor de
Sociograaf. Want in het midden der vorige eeuw verkeer
de ons land nog in de prilste jeugd van zijn moderne
ontwikkeling, de' meeste steden lagen toen nog besko
ten in hun laat-middeleeuwse omwallingen en het me
rendeel der dorpen droomden nog in de stilte van hun
afgeslotenheid,Anders dan met de grofbesnaarde oude
'topografische kaarten (topografisch opgewerkte zeer
