Vaak misschien zijn zij hiertoe ook niet in staat, omdat hun
het vereiste overzicht ontbreekt, tengevolge van eenzijdige
specialisatie mede doordat het karakter van hun boroep zo
veel overeenkomst vertoont met een handwerk.
Daardoor lag in het buitenland, meer nog dan in Zwitserland,
de leer van het kaarttekenen en de leiding van omvangrijk
kartografisch werk meestal in handen van geografen of geode
ten. Deze beschikken zeer vaak nóch over kartografisehe on
dervinding, nbch over voldoende vaardigheid in het tekenen.
De gevolgen ziet men zowel in de vakliteratuur als bij de
praktijk der kaar ten vervaardiging.
Er gaapt een brede' kloof tussen de kartografisehe leerboe
ken (bv. Zöppritz - Bludau Lit. no. 1 en Geistler Lit no.3)
en de praktijk der kaartenvervaardiging. Alle boeken van die
aard zijn niets anders dan elementaire samenvattingen van
geodetische literatuur over kaartprojectie en landmeet-tech-
niek. Dit echter is geen kartografie. De eigenlijke hoofd
stukken over de kennis van kaarttekenen, zijn in dergelijke
boeken altijd uiterst kort, bepalen zich tot algemene opmer
kingen ot herhalen enige verouderde geometrische tekenvoor-
sehriften in andere woorden.
De praktisch werkzaam zijnde kartograaf kan daar geen nut uit
trekken. Ecbert in zijn gigantische "Kartenwissenschaft"
(Lit. no. 2) en Hettner in zijn voortreffelijk boek Die
Geographie, ihre Geschichte, ihr Wesen und ihre Methoden
geven enige gedachten over de kaart; deze werken zijn echter
geen leesboeken en willen dat ook niet zijn. Evenmin gaat dit
op voor de "handleidingen" bij het gebruik der kaart en voor
de geografische kaartcommentaren, waarvan er enige zeer goe
de zijn.
De literatuur over de kaartvervaardiging,over het tekenen van
kaarten, kaartgrafiek enz. bestaat uit ambtelijke voorschrif
ten (zoals b.v. Lit. no. 4) en uit opstellen in vaktijdschrif
ten. Zij is zeer gebrekkig en moet met moeite bij elkaar gebracht
worden. De bespreking over kartografisehe vraagstukken in de
literatuur is'jong en wordt ten zeerste bemoeilijkt, ómdat zon
der dagelijks, zeef kostbare tekeningen als bijlagen, gekleurde
kaartmonsters etc., noch veel verklaard, noch veel bewezen kan
worden.
Een algemeen modern leerboek over de tekenkundig-grafische
kaartvervaardiging, de eigenlijke kartografie, bestaat dus tot
heden niet.