Kennis van die reproduotiesystemen, welke voor de ver
vaardiging van kaarten geschikt zijn. Dit is belangrijk"
met het oog op de reeds genoemde nauwe wederkerige be
trekkingen tussen de origineel getekende kaart en de
vervaardiging van de drukplaten. De mogelijkheden der
reproductietechniek hebben steeds de grootste invloed
gehad op de eigenschappen, welke door het tekenwerk in
de kaart gelegd worden. Zo was b.v. het algemeen ge
bruikelijke voorstellingsmiddel der laatste honderd jaar
voor berglandschappen:de arcering, in eerste aanleg
niet een gevolg van overleg op *t gebied van tekenen
of geometrie, doch veeleer een onmiddellijk gevolg van
koper- en steengravure.
De hoofdstof is het eigenlijke kaarttekenen. Dit omvat:
a) De voorstelling van het berglandschap in al haar
vormen betrekkelijk de verschillende schalen en ver
schillende gebieden Zij dient enkelvoudige elemen
ten kritisch te behandelen, t.w. hoogte lijnen, arce
ringen rotstekening schaduwkanten, kleuren,zowel
afzonderlijk als in al hun onderlinge combinaties.
De tekening heeft in de regel een dubbele functie.
Enerzijds moet uit de kaart de geometrische vorm van
een stuk aardoppervlak waarneembaar zijn, anderzijds
moet het relief van het landschap zo aanschouwelijk'
mogelijk worden voorgesteld.Boven de nuchtere teken
voorschriften uit moeten wij geraken tot een behan
deling der optisch-psychologische problemen, b.v.
hoe het vlakke papier op zeer bijzondere wijze onef
fen te doen schijnen.
b) De situatietekening bestaat uit het net van wateren,
de afbeelding der bebouwing,het verkeerslijnennet',de
overige tekens op de kaart,'de aanduiding der bo-
dembedekking (woud, beemden, weide, akker, steppe
toendra, zandwoestijn enz.). Het is hier niet afge
lopen met het simpele aanbrengen der signaturen.
Als een zo op de voorgrond tredende kaartkenner
als Alfred Hettner (Lit.no5. blz. 351) zegt: "Over
de situatié is, van algemeen methodisch standpunt
uit gezien, niet veel te zeggen" dan bewijst deze
uiting slechts de achterstand der tot nu toe gelden
de methodiek van het kaarttekenen. Ik heb bij het
voorbeeld van het tekenen der bebouwing getracht
een deel van de stof over het kaarttekenen in be-
