maer, dat oes in vroeger bieden ontnaoderd 1) is. As oeze
veurzaoten d'r nog maor ién schink 2) veur over had had
den, dan hadd' er die ter tied *n laandmeter west, die *t
heur d'r waer bij levern wol".
De overlevering is voor de landmeters niet erg vleiend.In
haar is al de teleurstelling, al de eeuwenlange vete en
vijandschap der strijdende markebewoners gecondenseerd en
als een demoniserende damp neergedaald op hun arme hoef
den. God strafte hen voor het valselijk leggen der gren
zen door hen over te leveren in de klauwen van de Boze.
Als vurige spoken, "glende kaerels" dwalen ze bij nacht
en ontij langs de door hen getrokken lijnen, op een hoorn
blazend: "Ik gao recht oet" of angstig roepend: "liek
liek!" De bekendste Drentse spokende landmeters vond men
eertijds op de grenzen van Donderen en Ide (gem. Vries)
en van Oostertesselen en Wachtum. De laatste, Lapögege
heten, had ook de aangename gewoonte passerende rijtui
gen om te werpen. Eén hunner is een historisch persoon,
de griffier Ellents uit de 17e eeuw; hij spookt nog steeds
op de door hem gelegde grens van Rolde en Borger.
In de katholieke middeleeuwse tijd heeft een prediker,naar
het schijnt, getracht de overal vlammende grensconflicten
te doven door één ervan uit te werken tot een leerzame
preek, de legende van Dove Pieter en Dove Waander. Tussen
Zweeloo en Wezup was er nl. jaar en dag getwist over de
ware gren3. Eindelijk zijn op een beëdigde verklaring van
twee Wezuper boeren, Pieter en Waander, de markestenen
geplaatst. Drie dagen later waren beiden potdoof, een
goddelijke straf voor hun eigenbaatzuchtige meineed. En
sinds heten die markestenen ten eeuwige dage als een waar
schuwing voor de levenden: Dove Pieter en Dove Waander.
Waar geen natuurlijke scheiding de grens aangaf, wees een
boom dia aan, een z.g. bakenboom. Men kende ze echter meer
in Overijssel dan in Drente. Hier leverde de bodem als on
vergankelijk en vrijwel onverplaatsbaar grensteken de zwerf
kei, die als markesteen nog op vele plaatsen wordt aange
wezen. Op de bovengenoemde Severunarkscheiding en ook el
ders verhief zich eens een forse eiken paal. Ook is er
sprake van in de grond uitgestoken kruisen. De overleve
ring houdt vol, dat eertijds eenmaal per jaar de leiders
der marke grensinspectie hielden, vergezeld van de spes
Patriae". Bij elk deugdelijk bevonden grensteken kregen de
ze jongens van 14-16 jaar allen een flinke draai om de
1) ontstolen. 2) ham.
