van oudsher bekende „greppelen" (thans ook machinaal) wordt
hier langzaamaan land gewonnen.
Het is heus niet alleen door de droogmaking van de Zuiderzee,
dat onze oppervlakte cultuurgrond wordt vergroot. De Linthorst
Homanpolder (400 ha), de Emmapolder (900 ha), de Z. helft
van de Lauwerszee (2300 ha) en een gebied van ruim 1500 ha bij
Ferwerd in Friesland dragen er ook toe bij. Het Rijk, dat zich
hier met de landaanwinning bezighoudt, past het z.g. Sleeswijk-
Holsteinse systeem toe. Men maakt aarden dammen of dammen
van palen met rijshout, waardoor bezinkvelden ter grootte van
400 X 400 m ontstaan. Binnen de vakken graaft men sloten en
greppels. Bij laag water komen de akkers droog te liggen. De
gezonken slib hecht zich aan de bodem. Op gezette tijden worden
de waterlopen schoon gegraven en het slik wordt over het land
gespreid. Zo komt 5 a 10 cm per jaar op de ingedamde bodem.
Spoedig ontstaat er plantengroei (zeekraal, zeeaster, kwelder
gras). Deze vorm van landaanwinning is direct rendabel. De kos
ten zijn 9000 per ha (de tegenwoordige prijs van landbouwgrond
is 3500 per ha!) Het Rijk, eigenaar van de bodem der Wad
den, heeft met de meeste oevereigenaren in de laatste decennia
grensregelingen vastgesteld. Dit alles is een langzaam proces, maar
landaanwinning is voor Nederland noodzakelijk. De bevolking
wast snel. Ook als deviezenbron is landaanwinning niet te ver
smaden: één ha goede cultuurgrond kan jaarlijks aan landbouw
producten, b.v. tarwe of vetten 700 opbrengen.
Ds C. W. Coolsma uit Groningen schreef in het Nieuwsblad
van het Noorden", welk artikel o.m. is overgenomen in ,,Hen-
gelosch Dagblad" 4-12-48 over „Plezier in het Werk". Blijkens
na-oorlogse cijfers heeft nog altijd 66 van de (ondervraagde)
werkenden veel lust in de arbeid. De schrijver noemt als factoren,
die kunnen helpen om de arbeidsvreugde te vergroten, o.m. de
belangstelling in eikaars arbeid, en vriendelijkheid ook jegens
onze helpers en medewerkers. Volgt een resumé van de onder
zoekingen van Dr Ydo. Voor deze stof verwijzen wij naar ons
artikel in het Orgaan van 1 Dec. 1948.
Ir J. Post uit Zwolle besprak in de kringvergadering van de
Coöperatieve landbouwvereniging ,,Markelo" de voorgenomen
ruilverkaveling van de Stokkumer-es. „De Gelders-Overijselse
Courant no. 135" bevatte een zeer goed verslag van zijn des
kundige uiteenzetting. Het uitgestrekte gebied van 850 ha (1/11
deel van de gehele gemeente Markelo) is in handen van 204
eigenaren, waarvan er 60 percelen bezitten, kleiner dan Yi ha.
De Stokkumer-es heeft een zeer sterk versnipperd bezit. Vele per
celen zijn zo klein, dat men windstil weer moet afwachten, om
kunstmest te kunnen zaaien! (anders zou de mest op buurman's
116
