Wat basis, perpendiculaer en parallellinien sijn.
Wat circkel met sijn centrum, diameter en circonferentie is.
Wat tryangel, quadraet en parallellogram is.
Wat gelijcksijdige, gelijckbenige, ongelijcksijdige, rechthouckige,
wijthouckige en scherphouckige tryangel is.
Wat gelijckwijdige corpora en piramiden sijn.
Vonders de manier, hoe door behulp der sijden en anders alle
tryangels gemeten werden.
Item hoe alle parallellogrammen en viercanten met twe gelijck
wijdige sijden gemeeten werden.
Item hoe alle circkels gemeten werden.
Item hoe alle gelijckwijdige corpora en pyramiden gemeten werden.
In fortificatie:
Wat bolwerck met sijn voorpunt, keelpunt, hooftlinie, keellinie,
facen, en epaulen sijn.
enz(technsche termen voor fortificatiën.)
Onder de ondertekenaars van een ander request der studenten
van de Ingenieursschool (uit dezelfde tijd als het vorige) 89)) lezen
we de namen van Harman Claesz., steenhouder; Dirck Anthoniusz.
van Schalckwijck, steenhouder; Jaques Lauwyck, schoolmeester;
Jochgem Lodewijcx, timmergesel; Cornelis Frans, tymergesel; Mr.
Claes Metersz., gesworen landtmeter; Jan en Cornelis van Banchem,
Heinderick Cornelisz. van Bilderbeeck en A. Bruyn, allen gesworen
lantmeeters. Men ziet: vogels van diverse pluimage liepen de land
meterscolleges; begrijpelijk in een jong land en in een tijd, waarin
de interesse voor de wiskunde groot was bij alle lagen der
bevolking. 90
De betekenis van de Leidse Universiteit
voor de landmeetkunde.
Bij het doorwerken van de her en der verspreide literatuur over
Oud-Nederlandse landmeters leest men nog weieens de opmerking,
dat vóór de 19e eeuw van een gerichte vakopleiding van landmeet
kundigen nog geen sprake was, en dat de landmeter z'n stiel leerde
op een manier die veel weg heeft van de practijkscholing in an
dere beroepen, waar door mondelinge overlevering doendeweg het
vak werd geleerd bij een Meester, die bij de arbeid het voorbeeld
gaf. Het zal duidelijk zijn, dat dit, voorzover het de 17e eeuw aan
gaat, in z'n algemeenheid niet opgaat. Blijkt de betekenis der Leidse
Universiteit voor de opleiding van landmeters reeds uit het voor
gaande, nog meer wordt deze belicht door een belangwekkende
passage uit een brief die prins Maurits op 7 Februari 1614 liet
206
sy) Molhuijsen7;J) t.a.p. blz. 392.
00Enno van Gelder, zie noot 75.
