matglas en laat de sluiter van de lens werken. Na ontwikkeling
van de gevoelige plaat is het resultaat een negatief beeld, d.w.z.
wit is nu zwart, links is nu rechts. Hetzelfde doet de reproductie
fotograaf van de kadastrale dienst Zijn camera is echter geen
normaal reproductie-fotoapparaat, maar een geheel vertrek. Het
was natuurlijk mogelijk geweest een camera te construëren voor
het planformaat met een matglas van deze grootte en een balg
van een paar meter. Het principe is echter hetzelfde. De wanden
van het vertrek fungeren nu voor balg, want gedurende de op
name is het vertrek donker en inplaats van een matglas zien we
nu een zuigbord, dat het gevoelig papier vast en strak houdt.
Aan de andere zijde van de lens (een Apochromat-Collinaer met
een brandpuntsafstand van 100 cm en een opening van 1 12,5)
bevindt zich het te fotograferen plan, met links en rechts een serie
lampen, die het plan gelijkmatig verlichten. Ook dit plan wordt
vastgehouden door een zuigbord. Gingen we nu zonder meer dit
plan fotograferen, dan was het resultaat een negatief-spiegelbeeld,
dus wit wordt zwart en links wordt rechts. Dit laatste betekent
dat het plan alleen leesbaar zou zijn voor een spiegel, hetgeen on
bruikbaar zou zijn voor onze dienst. De oplossing hiervoor heeft
men gevonden door achter de lens, onder een hoek van 45° een
metalen spiegel te plaatsen, die het beeld van de lens omgekeerd
terugkaatst. Dat hiervoor een metalen spiegel is genomen (die
een zeer voorzichtige behandeling vraagt bij het reinigen) en niet
een spiegel van glas komt, omdat deze een dubbel beeld terug
kaatst, n.l. behalve die van de achterkant van het glas, ook die,
zij het zwakker, van de voorkant.
Door mij werd eens een metalen spiegel gebruikt voor het pro
jecteren van een geluidsfilm met z.g. Duitse norm. Films volgens
deze norm hebben n.l. de geluidsstrook rechts, terwijl de Ameri
kaanse norm (later algemeen doorgevoerd) de linkerkant van de
film gebruikt. Als nu het projectie-apparaat volgens Amerikaanse
norm is geconstrueerd, dient de film omgekeerd (linksrechts)
in het apparaat geplaatst te worden, omdat de geluidsstrook boven
de geluidsbelichting moet komen. Om echter een goed beeld op het
doek te krijgen, plaatst men een metalen spiegel voor de projector,
die het beeld echter op de zijwand zou werpen, als het apparaat
geen 45° werd gedraaid, waardoor de lens dus op deze wand is
gericht. Het gevolg van de metalen spiegel bij de foto-dienst te
Amsterdam is dan ook dat het gevoelig papier zich niet tegenover
het te fotograferen plan bevindt, maar onder een hoek van 45°.
Het is duidelijk dat deze spiegel bovendien een zeker lichtverlies
tengevolge heeft. Daardoor en door de betrekkelijk geringe licht
sterkte (1 12.5) van de lens is het te verklaren, dat het maken
van een reproductie-foto een belichtingstijd vraagt van 14 secon
den. Toch weet men aan deze inrichting nog een productie te
bereiken van 150 stuks per uur. Over de afwerking en andere
reproductiemogelijkheden in een volgend artikel.
266
