last, hadden voor dit deel van hun werk o.a. de voorlichting van
opzieners en hoofdopzieners der domeinen. Deze ambtenaren waren
vertrouwd met de waarde en het onderhoud van de aanwassen
tussen de kribben der grote rivieren, van bomen en grasgewassen;
zij brachten daarover rapport uit en bepaalden de waarde der voor
verpachting of verkoop in aanmerking komende terreinen. Terrein
voorlichting putten zij ook uit de domeinkaarten. Aan een gewoon
kadastraal extract hadden zij echter niet voldoende. Bij de om
schrijving van het te verpachten of te verkopen perceel werden
kilometerpalen, afstandcijfers der kribben en ook dikwijls ter plaatse
bekende namen van gronden en directe omgeving genoemd. Het
valt nu terstond op dat een kadastraal extract zonder meer niet
voldoende was voor deugdelijke verkenning. Daarom was aan het
personeel, met de vervaardiging der domeinkaarten belast, op
gedragen ze te velde na te gaan en daarop alle bijzonderheden te
vermelden die tot nut en voordeel van het gebruik konden strekken.
Zo beschikte men omstreeks 1870 over een deugdelijk stel kaar
ten, maar met de bijhouding liep het enigszins anders. Het gering
aantal domeintekenaars was onvoldoende om ten kantore en te
velde de bijhouding grondig te verrichten. De landmeters, blij van
de vervaardiging der domeinkaarten ontheven te zijn, konden uit
de aard der zaak niet veel voelen voor dit werk en zo was een
en ander oorzaak dat èn bijhouding van het kadastraal gedeelte
èn van het meer speciaal voor ontvangers en opzieners bestemde
gedeelte in de loop der jaren schrikbarende achterstand vertoonde.
Aanzienlijke verbetering werd bereikt sinds de oprichting, in
het jaar 1910, van een afzonderlijke tak van dienst voor alle
domeinwerkzaamheden, genaamd de Technische dienst dei-
domeinen", o.a. door uitbreiding van het aantal tekenaars.
De domeinkaarten, destijds met veel zorg samengesteld, doen
nog heden voor een groot gedeelte als zodanig dienst, zij worden
sindsdien al naar behoefte vernieuwd of in aantal uitgebreid. De
vervaardiging geschiedt thans, na de opheffing van de .Technische
dienst der domeinen op 1 Januari 1937, door de kadastrale dienst,
waarbij extracten uit de kadastrale plans als grondslag gebruikt
worden. Deze worden aangevuld met de indeling in artikels vol
gens de betreffende domeinleggers en verder met allerlei gegevens
die voor de domeinbeheerder van belang zijn. De tegenwoordige
voorschriften hieromtrent zijn vervat in circulaire 2714 (aangevuld
bij circ. 2744 en 3049). Verdere benodigde gegevens kan men
putten uit de bestekken van de Rijkswaterstaat en sommige ook
uit de veldwerkportefeuilles.
Na de opheffing van de Technische dienst der domeinen",
moest de landmeetkundige dienst van het kadaster, behalve de
werkzaamheden betreffende de domeinplans, ook de werkzaam
heden betreffende de grensregelingen voortzetten. In tegenstelling
met de werkzaamheden voor de bijwerking en vernieuwing der
domeinplans, die over vele bureaux van de landmeetkundige dienst
231