publiceerde en beschreef Ungnad in 3 boeken in de serie „Ham
murabi's Gezetze" III, IV en V (19091911); een 6e deel, met
de nos. 14181993 verscheen in 1923 met een explicatie van
Koschaker.
Kurt Sethe zei, toen zijn prachtige werk over Egypte gereed
was, dat men dit, als men wilde, gerust kon beschouwen als een
verbeelding, aan zijn fantasie ontsproten. Zo vertelt ons Jean
Capart in de voorrede van het le deel van „Histoire des Institu
tions et du droit privé de Tancienne Egypt". Maar al kan men
dan niet beweren, dat de historie voor ons open ligt, toch be
schikte reeds Sethe wel over verscheidene bewijsstukken tot sta
ving van zijn doorwrochte beschrijvingen.
Geloftestenen, grensstenen, koudourrous*
Het is begrijpelijk, dat de oudste stenen met inscripties al vroeg
de sterke aandacht hadden van de geleerde onderzoekers.
Onder deze waren de meeste eivormige, platte blokken (men
vindt ze b.v. in het Louvre en het Brits Museum) van 0.450.68
m hoog, 0.200.32 m breed en niet dikker dan 0.19 m, zeer op
merkenswaard. Bovenaan ziet men bas-reliefs met een rij god
heden, aan de onderkant en op de andere zijde zijn koninklijke
akten ingeschreven, bevattende giften van grond. 1718De akten
duiden zeer nauwkeurig de grenzen aan van de door de koning
afgestane eigendommen. Vandaar ook de naam van dit soort
stenen. Het zijn koudourrous, een woord dat grenssteen of grens
betekent. Op één van dergelijke blokken in het Brits Museum,
waar zich meer dan 20 bevinden, leest men: ,,De naam van deze
steen is aanduiding van de grenzen voor de eeuwigheid".
Vele inscripties er op zijn door het werk van Scheil be
kend geworden. Uit de 4e Dynastie is de oudste koudourrou die
van Nabuchodonosor I, gedateerd in het 16e jaar van de koning
(1130 v. Chr.) De afmetingen zijn 49 X 73 X 68 cm. De inscrip
tie betreft een schenking gedaan door de koning van Nusku-ibnï,
een geestelijke van Ellil, als loon voor bewezen diensten. Het
veld, waarvan de tekening op de steen is gegraveerd, heeft de
vorm van een trapezium. Er zijn 5 getuigen genoemd. De steen
is geplaatst onder de hoede van negen goden en speciaal onder
die van Ninib, de Heer der grenzen en grensstenen. Boven de
schenking staan de woorden: ,,Nin-urta en Nusku stelden deze
steen. Dit is de naam van deze steen".
De schenkingssteen lijkt veel op King 8 van het jaar 1006 v.
Chr. van een schenking door koning Marduk-nadin-ahê. 20Het
gecultiveerde terrein van 20 gur werd gemeten door (of namens)
de chef van de tribu.
51
17Édouard Cuq, Études sur le droit Babylonien, Paris, 1929.
18Bruno Meissner, Grundzüge der babylonischen und assyrischen Plastik,
Leipzig 1915, blz. 6778.
